W dzisiejszym artykule zajmiemy się bardzo ważnym tematem, mianowicie przedstawimy o jakich formalnościach nie należy zapomnieć przed powrotem do Polski z emigracji. Obserwując Waszą aktywność, wiemy, że jest to zagadnienie, które bardzo Was interesuje. Wśród wielu pytań, które nam zadajecie, to pojawia się naprawdę często, dlatego też zdecydowaliśmy zająć się tym tematem.

Zanim przejdziemy do sedna sprawy, chciałabym jeszcze wspomnieć o tym, że poszczególne formalności podzieliłam na dwie grupy. Na te, o które warto zadbać przed powrotem do Polski, będąc jeszcze na Wyspach oraz na te, które warto mieć na uwadze już po przylocie do Polski.
Oczywiście, lista ta nie jest w żadnym wypadku zamknięta. Dlatego też, będę bardzo wdzięczna, jeśli podzielisz się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat formalności, o których warto pamiętać wracając do Polski, poniżej w sekcji komentarzy.
Powrót do Polski z UK – formalności przed wylotem
#1 Rozlicz się z brytyjskim urzędem skarbowym – zwrot podatku
Pierwszym punktem, który chciałabym zaznaczyć na mojej liście jest pełne dopełnieni formalności z brytyjskim urzędem skarbowym, które w szczególności dotyczą zwrotu podatku. Podstawowym dokumentem uprawniającym do ubiegania się o wspomniany już zwrot jest formularz P85, który jest dostępny na oficjalnej stronie internetowej brytyjskiego rządu. Wniosek ten należy dokładnie wypełnić, udzielając odpowiedzi na wszystkie znajdujące się w nim pytania. Oczywiście, należy go uzupełnić prawdziwymi informacjami, czytelnie i po angielsku.
Ponadto, należy pamiętać, że do wypełnionego formularza P85, o którym przed chwilą wspominaliśmy, koniecznie trzeba dołączyć druki P45, które powinieneś dostać od swojego pracodawcy po rozwiązaniu umowy o pracę. Warto wspomnieć również o tym, że wszystkie dokumenty P45 są potrzebne urzędowi tylko po to, aby upewnić się czy przysługuje Ci zwrot podatku. Po zakończeniu weryfikacji formularze P45 zostaną Ci odesłane, dlatego też nie trzeba martwić się tym, że już nigdy ich nie odzyskasz.
Jeżeli z jakich niewyjaśnionych względów twój pracodawca nie dopełni swoich obowiązków, to znaczy nie przekaże Ci formularzy P45, powinieneś się o nie upominać. Natomiast, jeśli nie masz na to wystarczająco czasu lub ochoty, do formularza P85 powinieneś dołączyć informacje o twoim wynagrodzeniu, czyli załączyć tak zwany payslip. Jednakże, w takiej sytuacji musisz liczyć się z tym, że procedura odzyskiwania nadpłaconego podatku, będzie znacznie dłuższa. Dlatego też, uważam, że niezależnie od tego jakie relacje łączą Cię z byłym pracodawcą, powinieneś wymagać od niego wydania formularzy P45. Wszystkie te dokumenty należy oczywiście złożyć w lokalnym oddziale HM Revenue and Customs.
Po zakończeniu tej procedury, to znaczy po wyliczeniu kwoty, która przysługuje Ci z racji nadpłaconego podatku, pieniądze zostaną przekazane na twoje konto bankowe w Wielkiej Brytanii. Dlatego też, pamiętaj, żeby nie zamknąć go zbyt wcześnie, żeby przez przypadek nie stracić tych pieniędzy.
#2 Dopełnij formalności dotyczących zasiłku dla bezrobotnych
Pomimo tego, że kilka lat temu Wielka Brytania wyszła z Unii Europejskiej, przepisy dotyczące systemów zabezpieczenia społecznego osób nie zmieniły się. W związku z tym, w dalszym ciągu ci, którzy nabyli prawo do zasiłku dla bezrobotnych na Wyspach, mogą ubiegać się o transferowanie tego przywileju do Polski.
Natomiast, co jest dosyć oczywiste, zasiłek ten w Wielkiej Brytanii jest zdecydowanie wyższy niż jego odpowiedni w Polsce. Ponadto, nie można zostać obojętnym również wobec korzystnego kursu walutowego. Dlatego też, jak najbardziej jest o co zabiegać. W końcu nie możesz być pewny, że zaraz po powrocie do Polski uda Ci się znaleźć pracę.
Co ważne: o przyznanie tego zasiłku trzeba starać się jeszcze w UK. Po przylocie do Polski będzie to już niemożliwe, jeśli w UK nie miałeś statusu bezrobotnego. Jeśli 30. kończy Ci się umowa z pracodawcą, a 31. meldujesz się w Polsce, to nici z brytyjskiego zasiłku dla bezrobotnych.
Sprawdźmy zatem, kto może ubiegać się o przyznanie takiego zasiłku:
- Osoby niepracujące lub pracujące w wymiarze mniejszym niż 16 godzin tygodniowo;
- Osoby nie studiujące w pełnym wymiarze godzinowym;
- Osoby zdolne do podjęcia pracy, przejawiające gotowość do jej podjęcia i aktywnie jej poszukujące;
- Osoby, które ukończyły 16 rok życia i nie osiągnęły wieku emerytalnego (przed ukończeniem 18. roku życia zasiłek ten jest przyznawany w bardzo szczególnych sytuacjach).
Weź również pod uwagę to, że transferować do Polski można tylko Cintribution-Based Jobseeker’s Allowance, natomiast Income-Based Jobseeker’s Allowance już nie.
Natomiast, jeśli chcesz wnioskować o wypłacanie brytyjskiego zasiłku dla bezrobotnych, będąc już w Polsce, musisz pamiętać o tym, że należy się on jedynie osobie, która:
- Ma prawo do tego zasiłku do w dniu wylotu do ojczyzny;
- Przez co najmniej 4 tygodnie przed wylotem była zarejestrowana jako osoba aktywnie poszukująca pracy w UK i była zdolna do jej podjęcia;
- Wyjeżdża do Polski z zamiarem znalezienia pracy;
- Zarejestrowała się w polskim, powiatowym urzędzie pracy i złożyła wymagana dokumenty, to znaczy druk U2, o który należy się zwrócić do Jobcenter Plus, on z kolei prześle ten druk do International Pension Center. To na tym szczeblu zostanie podjęta decyzja o przyznaniu lub odmowie wypłaty zasiłku oraz transferu go do Polski. Dopiero kiedy otrzymamy pozytywną opinię na druku U2, składamy go razem z innymi dokumentami w polskim urzędzie pracy.
Po powrocie do Polski, zasiłek przyznany w UK będzie wypłacany na Twoje konto przez 3 miesiące, w szczególnych sytuacjach przez 6. Natomiast, jeżeli wróciłeś do Polski, kiedy wypłata tego zasiłku była zawieszona, nie będzie Ci on wypłacany w ogóle.
Powrót do Polski z UK – formalności po przyjeździe
#1 Zalegalizuj dokumenty urzędowe wydane w UK
Chociaż obowiązuje zasada domniemania autentyczności dokumentów urzędowych wydanych za granicami Polski, w rzeczywistości bardzo często wymagane jest ich poświadczenie. Dlatego też, bardzo ważne jest, aby zaraz po powrocie z emigracji do Polski zająć się legalizacją dokumentów urzędowych wydanych w Wielkiej Brytanii.

W tym kontekście, warto pamiętać o tym, że dokumenty, które zostały wydane w państwie, będącym członkiem Konwencji haskiej 1961 roku dot. legalizacji dokumentów urzędowych, są objęte tak zwanym poświadczeniem apostille. Poświadczenie to można uzyskać tylko i wyłącznie w wyznaczonych urzędach w kraju – w przypadku UK jest to Foreign Office.
W celu legalizacji dokumentów, powinny one zostać przetłumaczone na język polski, co bardzo ważne, przez tłumacza przysięgłego, który zajmuje się pismami urzędowymi. Warto pamiętać też, że niektóre akty prawne zawierają szczegółowy opis tego postępowania, którym należy się posłużyć (np. rozporządzenia MEN-u). Natomiast, jeżeli jakieś dokumenty nie są objęte żadną regulacją prawną, tłumaczenia może dokonać dowolny tłumacz. Ponadto, należy pamiętać, że niestety, wszelkie opłaty za tłumaczenia musimy ponieść samodzielnie.
#2 Zamelduj się w Polsce
Konieczność meldunku w Polsce obowiązuje już od 1 stycznia 2016 roku, jest to tak zwany obowiązek meldunkowy. W związku z tym, jeżeli powracasz do Polski z zamiarem pozostania w kraju na stałe, jak najszybciej powinieneś go spełnić.
Jednakże, na czym dokładnie polega ten obowiązek? Mianowicie, przebywając w Polsce, masz obowiązek zameldować się w Twoim stałym lub czasowym miejscu zamieszkania w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od dnia przybycia do tegoż miejsca.
Całe szczęście procedura ta jest dosyć prosta i nie wymaga dużego wysiłku. Musisz zacząć od złożenia odpowiedniego formularza w urzędzie gminy, w której masz zamiar przebywać. W tym celu zobowiązany jesteś do wylegitymowania się dowodem osobisty lub innym dokumentem potwierdzającym Twoja tożsamość oraz musisz przedstawić dokument, który potwierdza Twoje prawo do lokalu, w którym chcesz się zameldować.
A co jeśli wracam do Polski z dziećmi, które przyszły na świat podczas mojego pobytu w Wielkiej Brytanii. W tym przypadku załatwienie tej sprawy również nie jest skomplikowane. Wystarczy zgłosić urodzenie dziecka do odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego (przedstawić jego akt urodzenia). Wypełnienie tej formalności jest jednoznaczne z zameldowanie dziecka w miejscu stałego lub czasowego pobytu rodzica lub rodziców.
#3 Pamiętaj o świadczeniach zdrowotnych
Ostatnią ważną kwestią, o której chciałabym wspomnieć w dzisiejszym artykule dotyczy świadczeń zdrowotnych. Mianowicie, kiedy zdecydujesz już się na powrót do Polski, powinieneś upewnić się, że masz prawo do opieki zdrowotnej na jej terytorium. Ponadto, powinieneś zadbać także o to, aby wszyscy Twoi bliscy, z którymi wracasz również prawie prawo posiadają. Całe szczęście jego gwarancją jest posiadanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotne, czyli w skrócie karty EKUZ.

Natomiast, musisz koniecznie pamiętać o tym, że taka karta, umożliwia korzystanie ze świadczeń publicznej służby zdrowia za darmo tylko wyjątkowych sytuacjach, kiedy jest ona niezbędna i nie jest wcześniej zaplanowana. Wyrobienie tej karty jest naprawdę proste i zajmuje kilka minut. Należy wypełnić krótki formularz oraz udać się do odpowiedniego urzędu, który po potwierdzeniu Twojej tożsamości wyda Ci EKUZ od ręki. Ważność takiej karty jest ustalana przez organ, który ją wydaje, zazwyczaj są to dwa lata. Natomiast, przestaje ona obowiązywać w momencie rozpoczęcia pracy w Polsce, co jednoznaczne jest z płaceniem naszych składek zdrowotnych przez pracodawcę (ubezpieczenie zdrowotne w Polsce jest oczywiście obowiązkowe).
Powrót do Polski wiąże się z biurokratycznym zamieszaniem
Na sam koniec dzisiejszego artykułu, niestety muszę to powiedzieć. Powrót z emigracji do Polski wiąże się z biurokratycznym zamieszaniem. Nie ma w tym tak właściwie nic dziwnego i prawdopodobnie każdy z Was zdaje sobie sprawę z tego, że formalności, których trzeba dopełnić po powrocie do Polski jest naprawdę dużo.
Oczywiście, nikt z nas nie lubi latać po urzędach, a na dodatek załatwianie formalności w polskich instytucjach publicznych nie należy do najprzyjemniejszych. Jednakże, tak jak już wspomniałam, formalności tych jest naprawdę dużo, dlatego też, jeżeli jest coś o czym nie napisałam, a co według Was jest warte uwagi, koniecznie dajcie znać w komentarzach. Z góry dziękuję!
Przy okazji polecam artykuł informujący o tym jak wyrobić polski paszport w UK – informacje te mogą się przydać jeśli nie mamy ważnego dokumentu i planujemy powrót do kraju :)