Kategoria: Blog

Kredyt na samochód w UK
Szukasz pożyczki lub kredytu na samochód w UK? Chcesz kupić auto na raty? Jeśli tak to dobrze trafiłeś! W Wielkiej Brytanii istnieje kilka form finansowania auta – od klasycznego kredytu bankowego, przez oferty dealerów, aż po popularne programy PCP czy Hire Purchase. Wybór odpowiedniej opcji może znacząco wpłynąć na wysokość miesięcznych rat i całkowity koszt pojazdu, dlatego warto poznać zasady działania poszczególnych rozwiązań oraz wymagania stawiane przez pożyczkodawców.
Kredyt na samochód w UK – jak to działa?
Zakup dobrego auta w Wielkiej Brytanii to często duży wydatek rzędu kilku lub kilkunastu tysięcy funtów. Z tego względu wielu kierowców decyduje się na sfinansowanie go kredytem lub inną formą pożyczki.
Wybór jest duży – można skorzystać z oferty banku, firmy finansowej czy dealera samochodowego. Różnią się one warunkami, oprocentowaniem i opłatami dodatkowymi, dlatego warto porównać kilka propozycji, zanim podpiszesz umowę. Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy, a różnice w oprocentowaniu czy dodatkowych opłatach mogą być naprawdę duże.
Dlatego przed podpisaniem umowy warto sprawdzić kilka ofert, porównać całkowity koszt spłaty oraz upewnić się, że warunki są dla nas korzystne. Dobrze dobrany kredyt pozwoli cieszyć się autem od razu, bez ryzyka przepłacania w przyszłości.
Rodzaje finansowania auta w UK
W Wielkiej Brytanii istnieje kilka popularnych sposobów na sfinansowanie zakupu samochodu. Każde z nich różni się zasadami spłaty, wysokością rat i tym, czy po zakończeniu umowy auto przechodzi na Twoja własność.
- Hire Purchase (HP) – wpłacasz depozyt, a resztę spłacasz w ratach. Po uregulowaniu wszystkich rat, auto staje się Twoje.
- Personal Contract Purchase (PCP) – zwykle niższe raty niż w HP, ale na końcu umowy musisz zdecydować, czy spłacasz tzw. opłatę balonową, aby zatrzymać auto, czy oddajesz je i ewentualnie bierzesz nowe w ramach kolejnego PCP.
- Pożyczka osobista (Personal Loan) – bierzesz kredyt gotówkowy w banku lub firmie pożyczkowej i samodzielnie kupujesz samochód. Auto jest od razu Twoje, a Ty spłacasz tylko pożyczkę.
- Leasing – częściej wybierany przez firmy, ale dostępny też dla osób prywatnych. Płacisz za użytkowanie auta przez określony czas, zwykle bez opcji wykupu.
Wymagania, aby dostać kredyt samochodowy w UK
Aby dostać kredyt na auto w Wielkiej Brytanii, musisz spełniać kilka podstawowych warunków – m.in. posiadać historię kredytową, dochód i adres w UK. Warto też abyś wiedział, że każda instytucja udzielająca takiego finansowania musi być autoryzowana przez brytyjski Financial Conduct Authority (FCA), co gwarantuje, że działa zgodnie z prawem i przestrzega standardów uczciwego traktowania klienta. Poniżej przeczytasz, co zwykle jest brane pod uwagę przez kredytodawców:
- historia kredytowa w UK (credit score) – im wyższa, tym większa szansa na lepsze warunki;
- stałe dochody – często wymagane są payslipy lub umowa o pracę/kontrakt;
- potwierdzenie adresu zamieszania w UK (proof of address) – np. rachunek za media lub wyciąg bankowy;
- okres zamieszkania w UK – czasami wymagany jest pobyt w Wielkiej Brytanii minimum 6-12 miesięcy.
Spełnienie tych warunków zwiększa szansę na uzyskanie kredytu na korzystnych zasadach. Nawet jeśli nie spełniasz wszystkich kryteriów w 100%, warto skonsultować się z brokerem lub kredytodawcą – niektóre instytucje mają bardziej elastyczne podejście, zwłaszcza w przypadku osób pracujących w UK od niedawna.
Zalety kredytu na samochód w UK
Dla wielu osób kupno auta za gotówkę jest trudne lub po prostu nieopłacalne. Kredyt na samochód pozwala cieszyć się z pojazdu od razu, a jego koszt zakupu spłacać stopniowo. Takie rozwiązanie ma kilka ważnych zalet:
- kupując samochód na raty, możemy rozłożyć zobowiązanie finansowe w czasie;
- wypełnienie wniosku o kredyt samochodowy jest proste i trwa zaledwie kilka minut;
- broker kredytowy sprawdzi oferty kilkunastu firm i przedstawi najlepsze propozycje;
- wysłanie wniosku o kredyt nie wpływa negatywnie na zdolność kredytową klienta;
- osoby o niskiej zdolności kredytowej mają również szansę na uzyskanie pożyczki;
- zrobienie wyceny jest bezpłatne nie zobowiązuje do zaciągnięcia kredytu.
Dzięki tym korzyściom kredyt samochodowy w UK jest rozwiązaniem, które może ułatwić zakup auta i dać większą elastyczność w planowaniu domowego budżetu.
Wady i ryzyka kredytu na samochód w UK
Choć wiemy już, że kredyt na samochód ma wiele zalet, warto pamiętać o możliwych niedogodnościach z tym związanych:
- wyższy koszt całkowity – w efekcie odsetek i opłat za finansowanie, auto kosztuje więcej niż przy zakupie za gotówkę;
- ryzyko utraty pojazdu – w przypadku problemów ze spłatą kredytodawca może odebrać samochód;
- długoterminowe zobowiązanie – umowy trwają zwykle od 2 do 5 lat, co wiąże Cię z kredytodawcą na dłużej;
- ograniczenia w PCP – np. limit przebiegu i opłaty za jego przekroczenie, wymóg utrzymania auta w dobrym stanie;
- wpływ na zdolność kredytową – zaciągnięcie kredytu może zmniejszyć Twoją zdolność do uzyskania innych pożyczek w przyszłości.
Przed podjęciem decyzji warto policzyć, ile w sumie zapłacisz za samochód i czy rata nie będzie zbyt dużym obciążeniem dla Twojego budżetu.
Koszty kredytu samochodowego w UK
Przy kredycie na auto wiele osób patrzy tylko na wysokość raty – to jednak nie wystarczy, żeby ocenić czy oferta jest naprawdę korzystna. Bank albo firma finansowa mogą doliczać różne opłaty i prowizje, które sprawią, że za samochód zapłacisz dużo więcej niż jego cena w salonie. Dlatego dobrze jest wiedzieć, z czego tak naprawdę składa się koszt kredytu.
Najważniejsze rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę:
- APR – czyli całkowite oprocentowanie w skali roku. Im niższe, tym lepiej;
- depozyt początkowy – im większy dasz na start, tym mniej zostaje do spłaty;
- czas spłaty – dłuższy okres oznacza niższe raty, ale więcej oddasz w sumie;
- dodatkowe opłaty – np. prowizja za wcześniejszą spłatę albo koszty administracyjne;
- balloon payment w PCP – czyli spora rata na końcu, jeśli chcesz zatrzymać auto.
Na końcu zawsze sprawdź rubrykę total amount payable – to jest ta magiczna kwota, która mówi, ile w sumie zapłacisz za samochód.
Podsumowanie
Kupno na raty w UK to popularne rozwiązanie dla tych, którzy chcą rozłożyć sobie duży wydatek na wygodne miesięczne płatności. Do wyboru masz kilka form finansowania – od klasycznego kredytu, przez PCP czy HP, aż po leasing. Każde z nich ma swoje plusy i minusy, dlatego zanim podpiszesz umowę, sprawdź wymagania, policz całkowity koszt i zastanów się, czy rata nie będzie zbyt dużym obciążeniem dla Twojego budżetu.
Dobry kredyt samochodowy pozwoli Ci korzystać z auta od razu i spłacać je bez nadmiernego obciążenia budżetu. Źle dobrana oferta może jednak sprawić, że przez lata będziesz płacić więcej, niż to naprawdę konieczne. Dlatego warto porównać kilka opcji, sprawdzić wszystkie dodatkowe koszty i dokładnie przeczytać warunki umowy. Dzięki temu zakup auta na raty będzie wygodny i bezproblemowy.
17 sierpnia 2025
Zatrudnianie pracowników w UK
Wiele naszych czytelników jest zainteresowana prowadzeniem własnej działalności gospodarczej w UK. Bardzo ważnym aspektem rozwoju biznesu jest zatrudnianie pracowników. W tym artykule wyjaśnimy, jak wygląda kwestia zatrudniania w UK od strony prawnej.
Własna działalność gospodarcza to naprawdę fascynujący temat – bycie właścicielem firmy daje wiele możliwości rozwoju i może pomóc w szybszym osiągnięciu wolności finansowej. Aby móc prowadzić działalności legalnie i rentownie, należy zapoznać się z systemem podatkowym oraz prawem, jakie funkcjonuje wokół firm i spółek w Wielkiej Brytanii. Na naszym blogu znajdziecie wiele takich wpisów, a w dzisiejszym skupimy się na temacie zatrudniania.
Jakie wymogi trzeba spełnić aby zatrudniać pracowników?
Najważniejszym krokiem, jaki musisz podjąć, aby móc zacząć zatrudniać pracowników, jest rejestracja jako pracodawca w HMRC. Ten aspekt, jak i każdy inny nie rożni się znacząco w zależności od formy prowadzonego biznesu – jeśli jesteś samozatrudniony, rejestrujesz swoje nazwisko, a jeśli jesteś właścicielem spółki LTD, zapisujesz spółkę. Nie da się ukryć, że w większości przypadków cała procedura zacznie się szybciej przy spółce LTD – jako dyrektor jesteś również jej pracownikiem, a jeśli chcesz pobierać wynagrodzenie w formie pensji (co do pewnej kwoty jest zalecane), spółka musi być zarejestrowana jako pracodawca.
Rejestracji trzeba dokonać co najmniej 2 tygodnie przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia. Po rejestracji otrzymasz PAYE reference i Accounts Office reference – są to dwa numery, które będą potrzebne do wypłacania wynagrodzeń w systemie PAYE.
System PAYE
System PAYE to system podatkowy dla pracowników w Wielkiej Brytanii. Cały mechanizm skonstruowany jest w taki sposób, aby pracownik nie musiał troszczyć się o podatki. To właśnie pracodawca jest odpowiedzialny za odprowadzanie Income Tax oraz składek National Insurance za pracownika. Nie ma się jednak o co bać, ponieważ w tym celu korzysta się z nowoczesnych oprogramowań, które obliczają odpowiednie kwoty oraz wysyłają informację (RTI) prosto do HMRC. Po odpowiednim rozeznaniu się w wybranym przez siebie oprogramowaniu, czas jaki trzeba poświęcać na kwestie podatkowe pracowników jest minimalny.
Jaką dokumentację trzeba prowadzić?
Jako pracodawca masz obowiązek przetrzymywać większość dokumentów związaną z zatrudnieniem każdego z pracowników. Minimalny czas, przez jaki musisz posiadać te dokumenty to 3 lata od zakończenia zatrudnienia w przypadku działalności jako Sole Trader lub 6 lat w przypadku spółki LTD. Pamiętaj, że nawet jeśli zamkniesz działalność, masz obowiązek posiadać dokumentację przez ten czas. Do takich dokumentów należą:
- Umowy o pracę;
- Listy płac – szczegółowe zapisy dotyczące wysokości i dat wynagrodzeń;
- Potwierdzenia wypłat wynagrodzeń – na przykład wyciągi z konta;
- Potwierdzenia opłacania składek National Insurance;
- Dokumenty związane z odprowadzaniem Income Tax z pensji pracowników;
- Szczegółowa dokumentacja związana z czasem pracy pracowników – zawierająca każdy urlop, zwolnienie oraz nadgodziny;
- Dokumenty potwierdzające nieobecności w pracy.
Papierologia ma to do siebie, że zazwyczaj jest jej dużo :) – dlatego w praktyce lepiej nie zastanawiać się za każdym razem czy któryś z dokumentów trzeba zachować czy nie. Najlepiej jest zapisać pełną dokumentację i nie usuwać jej przez dłuższy czas. W razie jakichkolwiek odwiedzin urzędników, będziesz miał pewność że posiadasz wszystkie potrzebne dokumenty.
Pamiętaj również o wystawianiu odpowiednich dokumentów. Do najważniejszych należą:
- P60 – wystawiany po zakończeniu roku podatkowego;
- P45 – wystawiany po zakończeniu zatrudnienia;
- Ewidencja czasu pracy, urlopów i płac – muszą być prowadzone na bieżąco.
Podstawowe prawa pracownika
Lista wszystkich praw, które przysługują pracownikom w UK jest bardzo długa, a pełne jej opracowanie byłoby bardzo trudne z uwagi na różnice w prawach przysługujących różnym typom pracowników. Bardzo dobre i treściwe artykuły napisane są na blogu biura księgowego Falcon Accountancy, więc jeśli chcesz zgłębić temat jeszcze bardziej, z przyjemnością odsyłam na do tych wpisów.
Tymczasem my wyjaśnimy te najbardziej podstawowe prawa, o których każdy pracodawca powinien wiedzieć:
- Przestrzeganie minimalnej stawki krajowej – jako pracodawca nie możesz oferować godzinnego wynagrodzenia mniejszego niż minimalna stawka krajowa. Jej wysokość zależy od wieku pracownika i zmienia się z każdym rokiem podatkowym. Aktualnie stawki prezentują się następująco:
Stawka godzinowa Wiek lub status pracownika
£12.21 Ponad 21 lat
£10 18 – 21 lat
£7,55 Poniżej 18 lat
£7,55 Praktykant
- Dostarczenie warunków zatrudnienia – Tutaj kwestia jest ciekawa, bo aspekt prawny dotyczący umów o pracę w UK może być mylący. Teoretycznie, w Wielkiej Brytanii nie trzeba podpisywać umowy o pracę, ponieważ umowa słowna również jest wiążąca. Z drugiej strony w brytyjskim prawie jest wymóg dostarczenia warunków zatrudnienia w pisemnej formie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Nie jest to więc jako taka umowa o pracę, ale dokument, który określa warunki zatrudnienia;
- Wydanie płatnego urlopu – w UK pracownikowi przysługuje minimum 28 dni płatnego urlopu rocznie;
- Wypłata wynagrodzenia zgodnie z harmonogramem – w warunkach zatrudnienia musisz określić harmonogram wypłat i się go trzymać;
- Równe traktowanie – bardzo ważnym prawem pracownika jest prawo do równego traktowania, nie zależne od jego pochodzenia, płci, rasy lub orientacji seksualnej;
- Przestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy – możesz się z nimi zapoznać na stronie rządowej.
Auto-Enrolment
Jeśli pracowałeś na umowie o pracę w UK, prawdopodobnie już spotkałeś się z tzw. Auto-Enrolment, czyli programem emerytur pracowniczych. Każdy pracodawca w UK ma obowiązek brać to pod uwagę i zapisywać swoich pracowników do programu. Generalna zasada jest taka, że automatycznie zapisani muszą zostać pracownicy, którzy mają co najmniej 21 lat i zarabiają minimum £10,000 rocznie. Niespełnienie tych warunków wcale nie oznacza, że ktoś się nie kwalifikuje – po prostu musi sam poprosić pracodawcę, aby zapisał go do programu.
Rządowi bardzo zależy, aby ludzie korzystali z programu, dlatego wprowadził przepis, że nawet jeśli ktoś się wypiszę, należy go ponownie zapisywać do programu co trzy lata. Łączna składka to 8% pensji brutto, z czego 5% pokrywa pracownik, a minimum 3% – pracodawca. Jeśli nie wiesz jak zapisać się do Auto-Enrolment, jest to dobrze wytłumaczone w tym artykule.
Ubezpieczenie pracodawcy
Zostając pracodawcą, nie można zapomnieć o ubezpieczeniu. Mowa tutaj o Employer’s Liability Insurance, czyli obowiązkowym w UK ubezpieczeniem dla każdego pracodawcy. Chroni ono przed każdym wypadkiem w miejscu pracy lub chorobą pracownika spowodowaną przez pracę. Polisę trzeba wykupić od ubezpieczyciela autoryzowanego przez FCA (Financial Conduct Authority), czyli organ nadzoru finansowego, a suma gwarancyjna musi wynosić co najmniej 5 milionów funtów. Ubezpieczenie się jest bardzo ważne, ponieważ kary przewidziane za zatrudnianie pracownika bez wykupionej polisy są olbrzymie – nawet £2,500 za jeden dzień pracy.
Sprawdzenie legalności zatrudnienia – Right to Work Check
Ostatnią kwestią, jaką omówimy w tym artykule jest przeprowadzenie tzw. Right to Work Check. Jest to obowiązek każdego pracodawcy i ma na celu upewnienie się, że osoba, którą zatrudnia ma prawo do pracy w Wielkiej Brytanii.
Z reguły robi się to na 2 sposoby:
- Jeśli ktoś jest obywatelem UK, oznacza że może pracować – należy sprawdzić tylko paszport lub dowód osobisty;
- Sprawa ma się inaczej z obywatelami innych krajów – mają prawo do pracy jedynie, kiedy posiadają status w programie EU Settlement Scheme lub wizę pracowniczą. To można sprawdzić w systemie Home Office. Poproś potencjalnego pracownika o wygenerowanie share code na stronie rządowej i wpisz go tutaj.
Zrób kopię każdego dokumentu na wypadek kontroli i trzymaj je co najmniej 2 lata po zakończeniu zatrudnienia. Jeśli okaże się, że osoba jest zatrudniona nielegalnie, potrzebujesz dowodu, że przeprowadziłeś kontrolę – inaczej możesz dostać aż do £20,000 grzywny!
Podsumowanie
Mamy nadzieję, że temat zostania pracodawcą w UK jest trochę bardziej przejrzysty po przeczytaniu tego artykułu. Oczywiście, wszystkich szczegółów nie da się opisać w jednym wpisie, dlatego jeśli chcesz bardziej zgłębić temat, polecam zacząć od artykułu, do którego odsyłałem wyżej. Jeśli masz jakieś pytania związane z tym tematem lub chciałbyś abyśmy wytłumaczyli bardziej szczegółowo jakiś jego aspekt, zapraszam do skorzystania z sekcji komentarzy pod spodem :)
14 sierpnia 2025
9 mało znanych sposobów oszczędzania w UK
Wielu z Polaków mieszkających w UK w taki lub inny sposób oszczędza pieniądze. Korzystamy najczęściej ze znanych metod oszczędzania, np. zmieniamy dostawcę energii na tańszego albo szukamy w internecie towaru w niższej cenie. Istnieje jednak cała masa mniej znanych, ale równie efektywnych dróg do zatrzymania przy sobie gotówki. Jeżeli nawet dzięki nim nie zostaniemy od razu milionerami, to pamiętajcie, ziarnko do ziarnka i zbierze się miarka :)
Oto 9 mniej znanych sposobów oszczędzania w UK:
Tańsze wakacje
Chcesz podróżować ale narzekasz na wysokie ceny pokoi hotelowych? I na to jest sposób :) Możesz znacznie taniej wynająć pokój, mieszkanie a nawet cały dom bezpośrednio od właściciela i to w dowolnym mieście świata. Wystarczy, że wejdziesz na stronę Airbnb.com lub Booking.com – są to pośrednicy w krótkoterminowym wynajmie nieruchomości. Korzystanie z takich platform stało się w ostatnich latach bardzo popularne i coraz więcej turystów z całego świata decyduje się na ten sposób rezerwowania noclegów. Dzięki nim jesteśmy w stanie zaoszczędzić naprawdę wiele pieniędzy na wakacjach, jednocześnie nie ujmując swoim warunkom mieszkaniowy,
Unikanie drogich połączeń
Sieci komórkowe w ramach abonamentu oferują nam darmowe minuty. Okazuje się jednak, że nadal musimy płacić za niektóre połączenia. Np. dzwoniąc pod numery 0800 czy 0845 wielu operatorów nalicza spore opłaty. Istnieje prosty sposób aby uniknąć przynajmniej części tych kosztów. Wystarczy pobrać na swój telefon aplikację WeQ4U (Android i iOS) i dzwonić przez nią. Aplikacja zamienia płatny numer na bezpłatny i zamiast płacić, korzystamy z darmowych minut kontraktu.
Tania karta kredytowa
Chcesz coś kupić ale nie masz pieniędzy? Zapomnij o chwilówkach. Dzięki specjalnej karcie kredytowej 0% on purchases pożyczysz pieniądze na aż 20 miesięcy nie płacąc żadnych odsetek! Chodzi np. o karty Tesco Clubcard Credit Cards, ale na rynku jest więcej podobnych kart (wystarczy wpisać w Google '0% purchase credit cards’). Jeżeli się zdecydujesz, pamiętaj o kilku sprawach: nie wyjmuj pieniędzy z bankomatu, dokonuj co miesiąc minimalnej wpłaty na konto karty przez direct debit i pamiętaj, że po okresie x miesięcy trzeba będzie jednak spłacić dług (możesz go ewentualnie przenieść na inną kartę ale to z reguły kosztuje ok 3%).
Proste konto z oprocentowaniem Fixed
Większość z nas ma na swoim koncie w banku trochę pieniędzy, z którymi nie wiadomo co zrobić. To znaczy leżą one zwyczajnie i z uwagi na inflację stopniowo tracą na wartości. A może ulokować by je gdzieś tak aby zaczęły 'rosnąć’? Dzięki tej metodzie nasze pieniądze urosną w ciągu roku 3.80% i pobiją inflację. Chodzi o otworzenie kilka rachunków bankowych Fixed Rate Accounts w TSB. Jeżeli mamy partnera, partnerkę, to możemy maksymalnie wykorzystać £12,000 i zarobić co roku £456 (przed podatkiem). Otwieramy więc 2 rachunki bankowe na siebie, 2 na partnera i 2 wspólne (tzw. joint accounts). Oczywiście, możemy ulokować mniejszą kwotę, np. £4,000, otwierając tylko 2 konta. Po uruchomieniu rachunków, aby otrzymać procent należy dokonywać co miesiąc wpłaty w wysokości £250 na każde z kont ale możemy skorzystać w tym celu z standing orders automatycznie wysyłając pieniądze. Odsetki naliczane są co miesiąc także od razu widzimy efekty. To naprawdę bardzo łatwy sposób – zachęcam do odwiedzenia TSB i skorzystania z oferty.
Too Good To Go
Na pewno nie raz zdarzyło Ci się zamówić wieczorem do domu pizzę lub burgera z lokalnego fast fooda. Taka przyjemność wiąże się z kosztem co najmniej kilkunastu funtów za zamówienie. Na ciekawy pomysł kilka lat temu wpadli założyciele startupu Too Good To Go. Założyli oni aplikację, która pozwala użytkownikom zamówić jedzenie za pół darmo. Jak to działa? Zasada jest dość prosta – pod koniec dnia, restauracjom zostaje wiele jedzenia które jest świeże, ale nie przetrwa nocy. W takiej sytuacji jedzenie niestety trzeba wyrzucić, chyba że właśnie zamówi je klient przez aplikację :). W rezultacie można najeść się dobrym jedzeniem nie wydając fortuny.
Cashback bankowy
Coraz więcej słychać o stonach cashback ale istnieje inny sposób na otrzymanie części wydanych pieniędzy. Chodzi o oferty cashback przygotowane przez banki. Niektóre z nich (np. Lloyds) udostępniają ciekawe propozycje po zalogowaniu się do systemu online. Wystarczy wybrać ofertę a następnie kupując towar czy usługę dokonać płatności kartą banku. Na nasze konto wpłynie z powrotem do 15% wydanej kwoty. Santander oferuje natomiast rachunki Edge Accounts z cashbackiem. Dzięki niemu możemy odzyskać część wydanych pieniędzy na council tax, Santander mortgage, telefon, internet & TV (1%), gaz i prąd (2%) oraz wodę (3%). Korzystanie z rachunku kosztuje £3 lub £5 miesięcznie ale otrzymany cashback może być znacznie wyższy.
Program Subscribe and Save
Ta oferta powinna zainteresować osoby, które dokonują 'cyklicznych zakupów’. O jakie zakupy może chodzić? Kawa i herbata, nożyki do golenia, kosmetyki, toner do drukarki, pieluszki, karma dla zwierząt słowem wszystko co kupujemy mniej lub bardziej regularnie. Amazon.co.uk udostępnia program Subscribe & Save właśnie dla takich typów produktów. Kupując rzecz jeden raz płacimy, powiedzmy, £10 natomiast subskrybując ją stale i kupując co 3 miesiące, już tylko £9.
Gadżet do toalety
Oszczędność £15 to prawdopodobnie niezbyt wiele ale chodzi równocześnie o oszczędzanie wody więc ten sposób ma również pewien sens ekologiczny. Jest poza tym bardzo prosty – chodzi o instalację w spłuczce toalety małego woreczka, który zatrzyma część spłukiwanej wody. Korzystając z save-a-flash (tak nazywa sie ten gadżet) możemy w każdym roku zaoszczędzić aż 5 metrów sześciennych wody, czyli mniej wiecej £15. Gdzie kupić taki woreczek? Nie musimy go kupować, możemy go zamówić bezpłatnie z tej strony (należy jedynie wskazać gdzie mieszkamy i zamówić go).
Tv licence
TV licence, a więc abonament telewizyjny, kosztuje co roku £174.50. Dla jednych jest to mało, dla innych dużo. Dla tych, którzy sądzą, że to dużo, mam dobrą informację. Istnieje sposób na oglądanie brytyjskich programów telewizyjnych bez płacenia TV licence. Okazuje się, że licencja obowiązuje nas jedynie w sytuacji, w której oglądamy telewizję na żywo! Bez względu jakie urządzenie wykorzystujemy (telewizor, laptop, tablet czy telefon) o ile oglądamy program, który właśnie jest emitowany, musimy opłacać TV licence. Jeżeli jednak oglądamy program, który został już wyemitowany, nie musimy jej opłacać. Więcej informacji na ten temat pod tym adresem: tvlicensing.co.uk/faqs/FAQ103. Jak streamować program, który już został wyemitowany? Wystarczy skorzystać ze strony internetowej lub aplikacji 4oD i ITV Player. Pamiętajcie, jeżeli przerwiecie licencję, nie wolno oglądać niczego na żywo, jeżeli ktoś nas przyłapie czekają nas dotkliwe kary. Więcej o tym sposobie przeczytacie w naszym artykule.
Wielkie dzięki za lekturę, mam nadzieję, że te informacje Wam się przydadzą i pozwolą na oszczędzenie choćby kilku funtów. Jeżeli znacie jakieś inne sposoby, o których nie wspomniałem albo macie dodatkowe pytania, skorzystajcie proszę z komentarzy. Miłego dnia!
5 sierpnia 2025
Jak otworzyć własny lokal gastronomiczny w UK?
Otwarcie własnego lokalu gastronomicznego jest marzeniem wielu osób. Nie ważne, czy będzie to kawiarnia, food truck, czy pełnoprawny bar lub restauracja, w Wielkiej Brytanii, tak jak w każdym innym europejskim kraju, biznes gastronomiczny jest ściśle kontrolowany przez prawo. Aby otworzyć swój lokal, trzeba spełnić wiele warunków i przejść przez odpowiednie inspekcje. Nie ma się co dziwić – rząd dba o to, aby jedzenie serwowane mieszkańcom przez restauracje było sprawdzone pod kątem jakości, a sam lokal spełniał warunki sanitarne i bezpieczeństwa.
Własny lokal gastronomiczny – określ swój cel
Oczywiście, to, jakie kroki będziesz musiał podjąć w celu otwarcia miejsca serwującego posiłki, zależy od typu działalności, jaką chcesz prowadzić. Określenie swojego celu to podstawa, choć jeśli myślisz nad własną knajpą, z pewnością już się nad tym zastanawiałeś. Dla lepszego zrozumienia całego artykułu, podsumujemy najpopularniejsze rodzaje lokalów gastronomicznych. Będą się one bardziej lub mniej różnić od siebie pod względem ilości wymagań prawnych.
- Kawiarnia – bardzo popularny wybór w ostatnich latach, spowodowany wzrostem popularności takich miejsc wśród młodych osób. Jeśli mówimy o kawiarni, mamy zazwyczaj na myśli mniejszy lokal, serwujący napoje i lżejsze posiłki.
- Restauracja – wyróżnia się obecnością pełnej kuchni, szerokim menu, obsługą kelnerską oraz często zezwoleniem na alkohol (o tym później).
- Takeaway/ Fast food – taki lokal jest zazwyczaj mniejszy niż restauracja, ale również jego główny dochód polega na serwowaniu jedzenia. Pod kątem biznesowym jest to popularniejszy wybór niż restauracja. Często ukierunkowany jest na określony typ jedzenia (np. pizza, hamburgery lub kuchnia polska :) )
- Pub – zazwyczaj jest to również mniejszy lokal, jednak finansowo nastawiony bardziej na zysk z sprzedaży alkoholu.
- Food truck – inaczej mobilny punkt sprzedaży, np. pojawiający się na festiwalach lub innych eventach.
Wymagania prawne dotyczące lokali gastronomicznych
Jak wspomniałem na początku, przepisy w UK są dość restrykcyjne jeśli chodzi o punkty sprzedaży jedzenia. Uniemożliwia to rozpoczęcia sprzedaży z dnia na dzień – przygotowując się do otwarcia lokalu, trzeba spełnić kilka ważnych wymogów. Każdy z nich opiszemy poniżej.
Rejestracja biznesu w EHT
Absolutną podstawą, o której należy pamiętać jest rejestracja swojej firmy w EHT, czyli Environmental Health Team. Jest ona zupełnie darmowa i nie wymaga spełnienia żadnych warunków – to tylko poinformowanie władz o tym, że otworzy się nowy lokal. Możesz to zrobić na stronie rządowej – masz obowiązek dokonać rejestracji co najmniej 28 dni przed rozpoczęciem działalności.
W przypadku kiedy kupujesz biznes od kogoś, również musisz przerejestrować go na swoje nazwisko, a jeśli chcesz prowadzić działalność w różnych lokalizacjach (np. restauracja + food truck), masz obowiązek zarejestrować każdą z osobna.
Jeśli jeszcze nie masz otwartej firmy i nie wiesz jaki rodzaj działalności wybrać, odsyłam do artykułu, w którym omawiamy różnicę pomiędzy samozatrudnieniem a spółką Limited.
Spełnienie warunków sanitarnych
Jeśli chodzi o higienę lokalu, przed otwarciem nikt nie będzie jej sprawdzał. Oznacza to, że nie musisz mieć żadnego pozwolenia na start działalności. Zamiast tego, kiedy lokal zostanie otwarty, możesz spodziewać się inspekcji EHO (Environmental Health Officer), która sprawdzi pomieszczenie między innymi pod względem warunków sanitarnych. Nie jest ona w żaden sposób zapowiadana, a więc może się odbyć w każdej chwili po otwarciu.
Urzędnicy będą wtedy sprawdzali warunki sanitarne lokalu, sposób przechowywania żywności, dokumentację, czystość i oznaczenia alergenów. Aby przygotować się do spełnienia tych warunków, najlepszym pomysłem na pierwszy krok będzie zajrzenie na stronę food.gov.uk, na której przygotowane są poradniki dla mniejszych przedsiębiorstw. Oprócz tego, w Internecie dostępne są również kursy, które również pomagają w przygotowaniu. Często są one rozszerzone o wiedzę dotyczącą samego przygotowania posiłków, przechowywania żywności, zapobiegania zatruciom i rozpoznawania zagrożeń biologicznych i chemicznych.
Kwestia kursów jest dość ważna i czasami nie do końca zrozumiała. W brytyjskim prawie teoretycznie nie ma wymogu posiadania ukończonego żadnego kursu, lecz jest wzmianka o tym, że każdy pracownik lokalu gastronomicznego musi posiadać odpowiednią wiedzę i umiejętności z zakresy higieny. W praktyce najprostszym sposobem, aby spełnić ten warunek jest właśnie ukazanie certyfikatu potwierdzającego ukończenie kursu. Miej to na uwadze zatrudniając nowych pracowników. Aby dowiedzieć się więcej w tym temacie, polecam przeczytać artykuł IHasco, który tłumaczy co obejmują dane kursy oraz na które warto zdecydować się w konkretnych sytuacjach.
To samo tyczy się szkoleń BHP, choć w praktyce wystarczy wpis „on the job training”, który świadczy o tym, że ty – jako kierownik – przeprowadziłeś szkolenie swoim pracownikom.
Po inspekcji lokal otrzymuję ocenę w systemie Food Hygiene Rating w skali od 0 do 5, gdzie 5 oznacza „bardzo dobra”, a 0, że „lokal wymaga natychmiastowej poprawy”. Jeśli twój lokal z jakiegoś powodu dostanie niską ocenę (0, 1 lub 2), dołóż wszelkich starań, żeby poprawić niedogodności. Aby nie czekać na ponowną rutynową inspekcję, możesz poprosić o szybszą kontrolę, co niestety kosztuje (zazwyczaj około £150-£250 w zależności od councilu). W skrajnych przypadkach, jeśli lokal w dużej mierze nie spełnia wymogów, może on zostać zamknięty do czasu poprawy sytuacji, jednak zdarza się to bardzo rzadko.
Oznaczenie alergenów
Kolejną, mniejszą lecz bardzo ważną kwestią, o której trzeba pamiętać jest wymóg oznaczania 14 głównych alergenów. Informacje o nich muszą być dokładne oraz łatwo dostępne. Oznacza to, że w lokalu musi być dokładna i aktualna dokumentacja, zawierająca informacje o alergenach w serwowanych potrawach. Cały personel musi wiedzieć gdzie jej szukać, aby móc jasno odpowiedzieć klientowi – nie udzielenie dokładnej odpowiedzi jest niezgodne z prawem.
14 głównych alergenów to:
- Seler;
- Gluten;
- Skorupiaki (np. krewetki, kraby);
- Jaja;
- Ryby;
- Łubin;
- Mleko;
- Mięczaki (np. małże, ostrygi);
- Gorczyca;
- Orzeszki ziemne;
- Sezam;
- Soja;
- Dwutlenek siarki i Siarczyny;
- Orzechy drzewne (np. migdały, orzechy włoskie)
Dokumentacja dot. oceny ryzyka
Podczas inspekcji EHO, urzędnik będzie wymagał okazania dokumentacji HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points). Jest to system zapewnienia bezpieczeństwa żywności polegający głównie na identyfikowaniu zagrożeń oraz opracowania bezpiecznego procesu przygotowywania jedzenia. Na szczęście nie trzeba takiego systemu tworzyć od zera – FSA (Food Standards Agency) przygotowało gotowe narzędzie, które jest zupełnie darmowe i zawiera potrzebne szablony i checklisty do prowadzenia dokumentacji. Można je znaleźć na stronie rządowej.
Oprócz tego, w lokalu musi znajdować się drugi dokument stricte dotyczący oceny ryzyka, nazywany Health and Safety Risk Assessment. Nie ma raczej konkretnych szablonów, które pomogłyby w napisaniu takiego dokumentu – w tym przypadku trzeba to zrobić samemu. Ze strony HSE.gov można co prawda pobrać jeden szablon pomocniczy, ale tak jak mówiłem – nie forma jest tutaj ważna, a treść. Wszystko rozbija się o to, że trzeba rozejrzeć się po lokalu i zapisać wszystkie możliwe zagrożenia, zarówno dla pracowników jak i klientów, które mogą w nim wystąpić. Następnie ocenić ich ryzyko (jak bardzo są prawdopodobne i szkodliwe) i wprowadzić środki zapobiegawcze. Dla inspektora EHO ważne jest, aby lista była jak najbardziej treściwa i logiczna – spróbuj wziąć pod uwagę jak największą ilość czynników.
Jakie licencje są mi potrzebne?
Kolejny temat, nad którym warto się zastanowić otwierając swój lokal gastronomiczny, to licencje. Pozwalają one na szereg różnych działań, takich jak sprzedaż alkoholu lub muzyka na żywo. Do najważniejszych należą:
- Premises Licence – zezwala ona na sprzedaż alkoholu w lokalu. Wydawana jest przez lokalny council i czeka się na nią od 4 do 6 tygodni. Koszt takiej licencji zazwyczaj zależy od wielkości lokalu i polega na jednorazowej i corocznej opłacie. Należy pamiętać, że Premises Licence zezwala na sprzedaż alkoholu w lokalu. Oprócz tego, osoby, które sprzedają alkohol muszą mieć odrębną Personal Licence.
- Late Night Refreshment Licence – taka licencja pozwala na serwowanie posiłków lub napojów w godzinach 23.00 – 5.00. Bez niej działalność w nocy jest nielegalna.
- Music Licence – jeśli chcesz aby w twoim lokalu grała muzyka, musisz uzyskać takie pozwolenie. Dotyczy ona zarówno muzyki na żywo, muzyki ze streamingów (spotify, youtube), jak i radia i karaoke.
- Street Trading Licence – aby sprzedawać posiłki w food trucku lub innym mobilnym punkcie sprzedaży, taka licencja jest konieczna.
- TV Licence – mniej oczywista pozycja, ale jeśli chcesz mieć w lokalu telewizor, również potrzebna Ci jest oddzielna licencja.
Ubezpieczenia
Ostatnim kluczowym elementem prowadzenia biznesu gastronomicznego są ubezpieczenia. Jedne są obowiązkowe, inne mocno zalecane. Poniżej przedstawimy listę najważniejszych:
- Public Liability Insurance (zazwyczaj obowiązkowe) – takie ubezpieczenie chroni Cię, jeśli klient dozna wypadku w twoim lokalu;
- Employer’s Liability Insurance (obowiązkowe, jeśli zatrudniasz pracowników) – ochrania, jeśli pracownik dozna urazu w pracy;
- Product Liability Insurance (bardzo zalecane) – zapewnia ochronę w przypadku zatrucia się przez klienta twoim posiłkiem;
- Commercial Property Insurance (bardzo zalecane, landlord może wymagać) – taka polisa chroni przed zniszczeniem lokalu np. na wskutek pożaru lub kradzieży;
- Business Vehicle Insurance (obowiązkowe) – jeśli masz food trucka, musisz mieć na niego odrębne ubezpieczenie.
Podsumowanie
Jak widać, własny lokal gastronomiczny to bardzo poważna sprawa. Spełnienie wszystkich potrzebnych warunków, aby otworzyć punkt z jedzeniem może być nie lada wyzwaniem. Mamy nadzieję, że nasz artykuł będzie dla Ciebie dobrym początkiem na drodze do własnego biznesu gastronomicznego. Jeśli masz jakieś pytania, zapraszamy do sekcji komentarzy – nasza redakcja zawsze chętnie pomoże.
3 sierpnia 2025
Inwestowanie w UK: fundusze inwestycyjne
Oto trzecia część cyklu Inwestowanie w UK, tym razem przyjrzymy się inwestycjom giełdowym za sprawą funduszy inwestycyjnych. Przypomnę szybko, że jest to już 3 odcinek naszej mini-serii. W pierwszym pisałem o trzymaniu pieniędzy na kontach bankowych i cash ISA, natomiast w drugim o peer-to-peer lending. Jeżeli nie czytałeś pierwszych części, to myślę że warto szybko wrócić i zapoznać się z nimi.
Fundusze inwestycyjne stanowią, moim zdaniem, dobrą alternatywę do bezpośredniego grania na giełdzie. Ta ostatnia forma inwestowania, o ile ma być prowadzona „z głową”, wymaga wiedzy i sporej ilości czasu na analizę firm, czytanie ich raportów finansowych, analizy techniczne, śledzenie doniesień prasowych, itd. Korzystając z funduszu, powierzamy swoje pieniądze jego managerowi, który wraz ze swoim team’em, zajmuje się wszystkimi tymi sprawami i za nas podejmuje decyzje w co inwestować (zawsze warto interesować się rynkiem ponieważ już samo wybranie tego, a nie innego funduszu jest decyzją inwestycyjną). Taka usługa jest płatna, za zarządzanie funduszem inwestycyjnym musimy zapłaci, od ok. 0.2% do 2% powierzonej sumy, i to niezależnie od tego czy inwestycja będzie dla nas dobra czy nie :-( .
Inną korzyścią płynącą z tej formy inwestowania jest fakt, że zysk generowany przez fundusze inwestycyjne może nie być opodatkowany. Na pewno pamiętasz informacje z pierwszej części o wolnych od podatku cash ISA. Napisałem tam również o stock and shares ISA. Zakup funduszu inwestycyjnego może być dokonany właśnie poprzez to konto, co sprawi, że zysk, który z tego tytułu otrzymamy, nie będzie opodatkowany. W tym roku podatkowym możemy zainwestować w ten sposób aż £20,000.
Jakie fundusze inwestycyjne wybierać?
Gdybym tylko wiedział :) Na rynku jest ponad tysiąc różnych funduszy, wiele z nich specjalizuje się w określonych typach inwestycji, inwestuje w różne rynki i osiąga różne zwroty. Niektóre z nich przynoszą duże straty! Jeżeli akcje firm, które kupi fundusz spadną, to kwota uzyskana ze sprzedaży jednostek uczestnictwa, będzie niższa, czyli stracimy pieniądze. W skrajnych przypadkach nawet całość oszczędności, ale zdarza się to bardzo rzadko. Jeżeli jednak fundusz został dobrze wybrany, to zwrot z inwestycji co roku może wynieść nawet kilkadziesiąt procent.
Wydaje mi się, że wybierając fundusz warto wcześniej poczytać trochę na ten temat, zapoznać się z różnymi zestawieniami oraz sprawdzić jak dany fundusz radził sobie w przeszłości. To ostatnie nigdy nie jest gwarancją dobrych zwrotów w przyszłości, ale jeżeli jakiś manager dobrze sobie radził przez okres kilku ostatnich lat, to moim zdaniem jest szansa, że tak również będzie w przyszłości.
Szukając odpowiedniego funduszu czy funduszy, zastanówmy się też nad naszymi planami na przyszłość i akceptacją ryzyka. Jeżeli ktoś planuje dłuższą inwestycję, przynoszącą mniejszy zysk ale bardziej bezpieczną, powinien szukać bardziej „konserwatywnych” funduszy. Inna osoba, akceptująca większe ryzyko, ale chcąca szybciej cieszyć się zyskiem, powinna wybrać fundusze nastawione na bardziej ryzykowy, ale szybszy wzrost.
Niemal każdy z funduszy ma dwa „podtypy”. Możemy inwestować dla późniejszych zysków wybierając tzw. accumulation funds (wtedy zyski automatycznie kupią kolejne jednostki) lub inwestować „dla dochodu” wybierając income funds (wtedy zyski będą trafiały cyklicznie na nasze konto).
Wszystkie te informacje dostępne są z reguły w miejscu, w którym kupujemy fundusze. Fund supermarkets, bo tak nazywają się platformy, na których możemy kupować uczestnictwo w funduszu, podpowiedzą nam, które fundusze wybrać. Często np. publikują listę najlepszych ich zdaniem funduszy albo grupują je ze względu na jakąś cechę. Hargreaves Lansdown, firma, z której usług korzystam, przedstawia przykładowe potrfolia: adventurous, medium-risk, conservative, investing for kids oraz regular income. Inni grupują fundusze ze względu na to na jakich rynkach inwestują (tutaj ryzyko ale i potencjalne zarobi wzrastają): fixed interest, property, UK equity, developed markets i emerging markets.
Okazuje się, że większość funduszy zarabia mniej niż średnia osiągana przez cały rynek, dlatego innym rozwiązaniem jest kupienie z tzw. tracking funds. Są to specjalne fundusze, których zadaniem jest odzwierciedlanie całego rynku. Fundusze takie są z reguły bardzo tanie i, o ile rynki rosną, generują całkiem przyzwoite zwroty. Jasne, w razie jakiegoś większego krachu na giełdach, cena jednostki uczestnictwa również ostro leci w dół.
Myślę, że ostrożne podejście ma również duży sens. Nie musimy od razu rzucać się na głęboką wodę – kupmy coś za £100 czy £200 funtów, sprawdzajmy jak radzi sobie nasz fundusz, czytajmy, edukujmy się i szukajmy następnych, lepszych rozwiązań. Po kilku miesiącach takiej edukacji będziemy dysponować sporą wiedzą, pozwalającą na podejmowanie kolejnych decyzji.
Gdzie kupować fundusze inwestycyjne?
Niektóre fundusze możemy kupować bezpośrednio, ale jeżeli w przyszłości planujemy zakup innych, albo chcemy inwestować bezpośrednie w akcje firm, warto założyć sobie konto w jakimś fund supermarket (czasami nazywane fund shops). Będziemy mogli wtedy z jednego miejsca łatwo kontrolować nasze wszystkie aktywa. Problem polega na tym, że na rynku jest kilkadziesiąt platform, z których możemy skorzystać i które mają różne ceny. Na szczęście kilka tygodni temu The Telegraph opublikował świetny artykuł, w którym porównano ofertę wielu firm i przedstawiono ją w czytelnej tabeli. Tutaj znajduje się link do tego zestawienia: Tables: The cheapest and most expensive places to buy an Isa.
Jak wspomniałem, za zarządzanie funduszem płacimy zazwyczaj stałą opłatę roczną wynoszącą jakiś procent naszej inwestycji. Przed decyzją o otworzeniu rachunku w jakimś fund shop’ie, warto jednak sprawdzić czy nie ma jakieś dodatkowych opłat za nabycie lub sprzedaż. Zawsze możemy przejść z jednego firmy do innej, ale może to być w niektórych sytuacjach kosztowne i czasochłonne, więc lepiej poświęcić godzinkę czy dwie i od razu dobrze wybrać.
Sam zakup części funduszu jest dosyć prosty. Po początkowej rejestracji w fund shop wybieramy interesujący nas fundusz i określamy sposób finansowania. W moim wypadku otrzymałem dwa hasła, jedno, tzw. master, którego potrzebuję aby zalogować się do systemu, drugie tzw. trading, które umożliwia zakup funduszu. Możemy albo przelać pieniądze bezpośrednio na nasze konto, albo określić przyszłe płatności direct debit i inwestować jakąś kwotę miesięcznie. Po każdym zakupie otrzymujemy potwierdzenie transakcji i w ciągu kolejnych dni czy tygodni możemy sprawdzić jak radzi sobie fundusz, czy nasze pieniądze rosną czy topnieją :). W każdym momencie możemy wybrać swoje pieniądze i wysłać je na swoje konto.
Pomocne linki
Inwestycje w fundusze jest łatwiejsze niż kupowanie akcji, ale nie zwalnia nas z interesowania się rynkiem. Zanim podejmiemy decyzję o tej formie inwestycji, warto przeczytać kilka artykułów, poradników lub książek. W trakcie samej inwestycji również warto śledzić rynek, czytać informacje przesyłane przez managera funduszu, sprawdzać jak sobie radzi itp. Oto kilka dobrych miejsc, od których warto zacząć.
W sieci jest cała masa interesujących artykułów, moim ulubionym miejscem, z wieloma ciekawymi wpisami są sekcje funds oraz stocks and shares w The Telegraph. Polecam również obejrzeć filmik Vincenta Chana, który opowiada co by zrobił, jakby zaczął inwestować w 2025 roku.

Mam nadzieję, że te informacje Ci się przydadzą i pomogą w pomnażaniu oszczędności. Jeżeli masz jakieś pytania dotyczącej tej tematyki, skorzystaj proszę z komentarzy poniżej. Nie jestem ekspertem ale jeśli będzie trzeba, zapytam ekspertów :). W ostatnim odcinku naszego cyklu porozmawiamy sobie o inwestycjach w nieruchomości w UK. Zapraszam!
31 lipca 2025
Ubezpieczenie na życie w UK – razem czy osobno?
Dzisiaj kilka informacji na temat ubezpieczenia na życie w Wielkiej Brytanii i próba odpowiedzi na pytanie: Czy lepiej ubezpieczyć się razem czy osobno?
Nie wiem czy czytelnicy tego bloga o tym wiedzą, że od kilku miesięcy obok pracy w Smart Polaku zajmuję się jeszcze profesjonalnym doradzaniem klientom w zakresie ubezpieczeń na życie, ubezpieczeń na wypadek choroby i ubezpieczeń od utraty dochodu. Dzięki tej nowej „karierze” udało mi się zdobyć kilka informacji i chcę się z nimi podzielić w kilku wpisach na ten właśnie temat.
Jednym z pierwszych pytań, przed którymi staję w swojej nowej roli jest odpowiedź czy swoim klientom polecić zakup oddzielnych polis na życie czy też jednej wspólnej. Może kilka wstępnych informacji na temat samego ubezpieczenia na życie. Jest to ubezpieczenie, które chroni rodzinę osoby ubezpieczonej przed finansowymi skutkami jej śmierci. Osoba zainteresowana wykupuje więc polisę na określoną kwotę pieniędzy, powiedzmy £50,000 na określony okres czasu, powiedzmy 20 lat. Gdyby w ciągu 20 lat od rozpoczęcia polisy zmarła, jej rodzina otrzymałaby odszkodowanie w wysokości £50,000. Gdyby jednak udało jej się przeżyć 20 lat, ubezpieczenie przestaje działać i osoba nie otrzymuje żadnych pieniędzy, ani odszkodowania, ani wcześniej zapłaconych składek. Istnieje inny typ ubezpieczenia Whole of Life, które gwarantuje wypłatę, ale nie będziemy się nim tutaj zajmować.
Jeżeli ktoś więc ma jakieś zobowiązania (kredyt hipoteczny, długi na karcie kredytowej) albo chce zwyczajnie zabezpieczyć swoją rodzinę na wypadek swojej śmierci to istnieją racje za zakupem takiego ubezpieczenia. No dobrze, ale co w sytuacji, w której chcą ubezpieczyć się dwie osoby równocześnie (para czy małżeństwo), czy kupić indywidualne polisy czy też jedną wspólną (w tym wypadku pieniądze są wypłacane w wypadku śmierci jednej z osób i ubezpieczenie przestaje działać)?
Tak naprawdę nie ma jednej słusznej odpowiedzi na to pytanie, wszystko zależy od naszej indywidualnej sytuacji. Każde rozwiązanie ma też swoje zalety, spróbujmy się z nimi zapoznać.
Zastanawiasz się nad wykupieniem polisy? Skontaktuj się z profesjonalnym doradcą ubezpieczeniowym
Twoje imię i nazwisko (wymagane)
Twój adres e-mail (wymagane)

Twój numer telefonu (wymagany)
O której można do Ciebie zadzwonić?
8 am9 am10 am11 am12 pm1 pm2 pm3 pm4 pm5 pm6 pm7 pm8 pm9 pm
Twoja wiadomość (opcjonalna)
Twoje dane kontaktowane zostaną przekazane współpracującej z nami firmie Extend Finance. Polecamy ją ze względu na zaufanie i doskonałe opinie.
Δ
Dlaczego i kiedy warto kupić dwie indywidualne polisy?
- Zakup dwóch polis jest niewiele droższy niż zakup polisy wspólnej natomiast ogólna kwota ubezpieczenia jest tu dwukrotnie wyższa. To chyba najważniejszy argument za zakupem dwóch polis indywidualnych zamiast jednej wspólnej. Za takie polisy zapłacimy niewiele więcej niż za polisę wspólną, różnica w składce między wynosi z reguły zaledwie kilka funtów. Dodatkowo, część firm ubezpieczeniowych przy zakupie dwóch polis nie naliczy pewnych stałych opłat, co spowoduje, że uzyskami naprawdę korzystną cenę. Kwota ubezpieczenia jest dwukrotnie wyższa, ponieważ każda osoba ma swoją polisę – a więc w razie śmierci jednej z osób wypłata następuje, a druga osoba nadal jest objęta ochroną. To kluczowa przewaga nad polisą wspólną, która działa tylko raz.
- Kontynuacja ubezpieczenia po śmierci pierwszego z małżonków. Jeżeli mamy indywidualne polisy i jeden z małżonków umiera, druga osoba zachowuje swoją polisę i nadal jest ubezpieczona. Przy ubezpieczeniu wspólnym, po wypłacie pieniędzy ubezpieczenie się kończy. Małżonek, który przeżył w konsekwencji nie jest już ubezpieczony. Jeżeli nie jest w podeszłym wieku nadal może się ubezpieczyć indywidualnie ale w pewnym sensie „zostaje na lodzie”. Z uwagi właśnie na bardziej zaawansowany wiek, cena składek może być znacznie wyższa.
- Wydaje mi się, że jeżeli para ma już dzieci albo ma je w planach, to zakup dwóch polis indywidualnych ma sens. Wspominałem, że śmierć obojga małżonków nie jest zbyt prawdopodobna ale jednak się zdarza (np. choroby w późniejszym wieku, wspólny wypadek samochodowy, itp). W takiej sytuacji dzieci otrzymają podwójne odszkodowanie.
- Zdarza się, że między małżonkami jest spora różnica wieku – taki fakt może również skłaniać nas odrobinę do zakupu indywidualnych polis. Kupując polisę wspólną albo weźmiemy pod uwagę sytuację osoby młodszej (wtedy wiek osoby starszej wpłynie na podwyższenie składki) albo starszej (wtedy osoba młodsza przez po zakończeniu polisy może nie być chroniona). Oczywiście można tutaj dyskutować ale wydaje mi się, że wiek i okres ubezpieczenia mogą tutaj odgrywać kluczową rolę.
- Ostatni argument na rzecz zakupu indywidualnych polis to rozwody. Niestety nie każde małżeństwo przetrwa próbę czasu. Mając indywidualne polisy rozstający się ex-małżonkowie zabierają je ze sobą. Polisa wspólna natomiast w tej sytuacji jest najczęściej przerywana a, jak już wiemy, późniejszy zakup ubezpieczenia jest droższy.
Kiedy warto kupić polisę wspólną?
- Zdarza się jednak, że albo nie zależy nam aż tak kompleksowej ochronie albo zwyczajnie nas na nią nie stać. Różnica nawet kilku funtów miesięcznie jest znacząca jeżeli mamy ograniczony budżet i problemy z opłaceniem rachunków. W takiej sytuacji wybierzmy najtańszą opcję czyli polisę wspólną. Każdy z małżonków jest wtedy chroniony i w wypadku śmierci drugiej osoby otrzyma wsparcie.
- Podobnie w sytuacji, w której małżonkowie nie mają i nie planują dzieci. Wtedy również polisa wspólna ma sens, i gdyby nawet doszło do śmierci pierwszego i drugiego małżonka byłoby rzeczą dosyć obojętną czy drugie odszkodowanie zostanie wypłacone czy nie. Pomijam tutaj kwestię pomocy rodzicom czy rodzeństwu.
- Ostatnia rzeczą, która może nas zachęcić do kupienia wspólnej polisy, jest zbliżony wiek małżonków. Ubezpieczając się wspólnie na pewien okres czasu chronimy „równomiernie” każdą z osób.
To właściwie wszystko tym razem, mam nadzieję, że ten tekst pomoże Ci w wyborze odpowiedniej polisy na życie. Jeżeli masz jakieś pytania lub opinie dotyczące tej tematyki, skorzystaj z komentarzy poniżej, a jeśli przymierzasz się do zakupu ubezpieczenia, serdecznie polecamy usługi doradców z Extend Finance – aby się z nimi skontaktować, możesz skorzystać z formularza poniżej :)
Twoje imię i nazwisko (wymagane)
Twój adres e-mail (wymagane)

Twój numer telefonu (wymagany)
O której można do Ciebie zadzwonić?
8 am9 am10 am11 am12 pm1 pm2 pm3 pm4 pm5 pm6 pm7 pm8 pm9 pm
Twoja wiadomość (opcjonalna)
Twoje dane kontaktowane zostaną przekazane współpracującej z nami firmie Extend Finance. Polecamy ją ze względu na zaufanie i doskonałe opinie.
Δ
31 lipca 2025
Nowe pomysły na zarabianie dodatkowych pieniędzy w UK
Mój wcześniejszy artykuł Dodatkowe sposoby zarabiania pieniędzy w UK cieszy się sporą popularnością. Nie dziwię się, ludzie chcą zarabiać i wydawać, a nie tylko kisić gotówke i oszczędzać :) Ponieważ od czasu napisania tego artykułu przyszło mi do głowy kilka nowych pomysłów na zarabianie pieniędzy, postanowiłem napisać jego drugą część.
I tym razem będą to sposoby pracy dodatkowej (side hustle), czyli takiej, którą możemy wykonywać po etacie. Jak zawsze, staram się opisywać tylko takie sposoby, które daje się relatywnie łatwo wcielić w życie. Nie ma sensu chyba rozpisywać się o sposobach, które trudno zrealizować typu 'zostań maklerem giełdowym’.
Jasne, można nim zostać, ale najpierw trzeba ukończyć pewne kursy (jeżeli nie studia) i dostać pracę, co może potrwać wiele lat. Natomiast niektóre z moich pomysłów na dodatkowy zarobek w UK można zrealizować bardzo szybko, w ciągu kilku lub kilkunastu dni. Oto niektóre z nich:
Pomysły na zarabianie dodatkowych pieniędzy w UK
1. Zarabianie na lokatach
Wiele osób ma na swoich kontach bankowych kilka, a nawet kilkanaście, tysięcy funtów. Biorąc pod uwagę inflację, trzymając pieniądze na takim koncie de facto tracimy. Po prostu siła nabywcza pieniądza co miesiąc się zmniejsza. Co zrobić w takiej sytuacji? Możemy albo otworzyć lokatę (UK? Polska?), albo otworzyć rachunek bankowy, który oferuje jakieś oprocentowanie.
Ile możemy w ten sposób zarobić? To zależy od tego, ile zgromadziliśmy pieniędzy i na jaki procent je ulokujemy. Przykładowo, jeżeli przeniesiemy £10,000 na rachunek Santander regular saver oferujący 5% od wkładów, po roku zarobimy £500. Innym pomysłem na ulokowanie swoich oszczędności są konta Individual Savings Accounts – na przykład Lifetime ISA lub Stock and Shares ISA. Są one uprzywilejowane podatkowo i zdecydowanie warto jest się zainteresować tematem.
2. Wynajmowanie pokoju
Jest to bardzo łatwy sposób na zarobienie dodatkowych pieniędzy w postaci nawet kilkuset funtów miesięcznie. Co ciekawe, w Wielkiej Brytanii dochód z tego tytułu, o ile nie przekracza £7,500 rocznie, nie jest wcale opodatkowany. Oczywiście ten sposób zarabiania nie jest dla wszystkich, wiele osób zbyt wysoko ceni swoją prywatność albo nie ma zwyczajnie w domu wolnego pokoju. Jeżeli jednak mamy wolny pokój krewnych czy znajomych poszukujących dachu nad głową, to jak najbardziej warto skorzystać z tego sposobu. Jeśli decydujemy się na wynajem swojej nieruchomości, bardzo ważne jest, aby zrobić odpowiedni research a propos praw landlorda i najemcy – nieznajomość przepisów może przysporzyć nam wiele problemów.
3. Car Boot Sales
Wiele osób uczestniczy w car boot sales w charakterze kupujących, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby zamienić sie rolami i zacząć sprzedawać. Opłaty za sprzedaż są niewielkie (zazwyczaj od kilku do 20 funtów) a docieramy ze swoją ofertą do tysięcy potencjalnych klientów. Jest jeszcze kilka dodatkowych korzyści z takiej formy sprzedaży – z reguły nie jest to stały biznes, więc nie płacimy podatków, nie ma kosztów wysyłki ani wizyt na poczcie. Sprzedając starsze i niechciane rzeczy, zyskujemy więcej przestrzeni w domu, a taki re-using jest też jak najbardziej ekologiczny. Przed wyruszeniem na car boot odwiedźmy swoich znajomych i sąsiadów i nie zapytajmy czy nie chcą się czegoś pozbyć. Więcej rzeczy na sprzedaż to szersza oferta, więcej transakcji i większa kasa :)
4. Opieka nad dziećmi
Większość Polaków mieszkających w UK mających małe dzieci ma duży problem. Pomiędzy urlopem macierzyńskim a momentem, w którym dziecko idzie do przedszkola jest duża przerwa. Dziadek i babcia niestety nie pomogą, bo mieszkają w Polsce :). Jeżeli więc rodzice chcą pracować, muszą albo wysłać dziecko do żłobka, albo skorzystać z child minder. Nawet w okresie późniejszym, gdy dzieci chodzą już do szkoły, jest pewien kłopot. Szkoła otwiera swoje podwoje przed 9 rano i jest zamykana około 15.10, a są to godziny, w których wiele osób pracuje. Myślę, że taka polska niania czy opiekunka dla dzieci na na pewno się przyda i ma szanse na zarobienie całkiem przyzwoitych pieniędzy. Oczywiście, równoczesna praca na etacie może być kłopotliwa ale w czasami można znaleźć jakieś rozwiązanie. Jeśli jesteś zainteresowany/ana podjęciem się takiej pracy dorywczej, koniecznie przeczytaj nasz artykuł o pracy jako niania w UK.
5. Wypełnianie ankiet
Wypełnianie ankiet to na pewno dosyć łatwy sposób na zarabianie pieniędzy, a co za tym idzie mniejsze stawki lub możliwości rozwoju, ale wydaje mi się, że jeżeli ktoś kto spędzi kilka, kilkanaście godzin i zrobi mały research, znajdzie dobre miejsca i będzie mógł uskładać co miesiąc niezłą sumkę. 'Ziarnko do ziarnka, a zbierze się miarka’, wypełniając nawet jedną ankietę dziennie i zarabiając £4, po miesiącu mamy już £120. Gdzie szukać ankiet, za wypełnienie, których otrzymamy pieniądze? Oto kilka adresów, gdzie możemy zacząć nasze poszukiwania: Branded Surveys, Swagbucks, Toluna, więcej podobnych stron tutaj. Pamiętajmy, że na początku może być bardzo ciężko zarobić jakieś sensowne pieniądze, ale po jakimś czasie na pewno znajdziemy jakieś droższe ankiety i zaczniemy zarabiać.
6. Makijaż, fryzjerstwo, zabiegi kosmetyczne
Zgoda, wykonywanie tych zawodów i usług bez przygotowania nie jest najlepszym pomysłem. Wydaje mi się jednak, że nie jest to rocket science i jeżeli ktoś ma przysłowiową smykałkę w tym kierunku i szybko się uczy, to po kilku kursach i etapie eksperymentów na znajomych, będzie gotowy do rozpoczęcia nowej kariery. Pisząc o tych formach zarabiania mam na myśli raczej bardziej mobilne podejście i świadczenie usług w domu klienta. Unikamy w ten sposób kosztów związanych z wynajmowaniem gabinetu czy salonu. Możemy też pracować zwyczajnie na etacie w innym charakterze, a po południu i w weekendy świadczyć dodatkowe usługi i cieszyć się z drugiej pensji. Kto wie, może taka praca się spodoba i zdecydujesz się na przebranżowienie? Jeżeli się zdecydujemy na tą formę zarabiania, nie zapomnijmy o dalszym kształceniu i, bardzo ważne, marketingu. Uruchommy znajomych i Facebooka, a za pierwsze zarobione pieniądze, kupmy stronę internetową (albo ją zróbmy, patrz punkt 7). Warto przeczytać nasz artykuł o pracy kosmetyczki oraz wywiad z Kate Tiu – Międzynarodową mistrzynią makijażu permanentnego i właścicielką akademii, która przygotowuje młode pasjonatki do startu w tej branży
7. Web 'design’
Celowo napisałem 'design’ w cudzysłowie, ponieważ nie chodzi mi tutaj o projektowanie stron internetowych a raczej o ich … uruchamianie. Zamiast tworzenia strony internetowej od podstaw (to wymaga sporej wiedzy programistycznej), kupujemy gotowy szablon i na jego podstawie uruchamiamy stronę. Tą nową stronę sprzedajemy z dużym zyskiem klientowi (oczywiście klient powinien wiedzieć, że kupuje gotowy design). Ceny za szablon wahają się w granicach £15-50 natomiast klient za gotową stronę płaci kilkaset funtów, więc z pewnością można na tym zarobić. Sam proces użycia szablonu i stworzenia z niego strony internetowej jest stosunkowo łatwy i nie wymaga, poza olejem w głowie, żadnego specjalnego przygotowania. Wystarczy obejrzeć kilkanaście filmików na Youtube i odrobinę poczytać jak to się robi, i już możemy zaczynać. Gdzie kupować szablony? Chyba najlepszym miejscem do tego jest ThemeForest.net.
8. Computer repairs
Nie chodzi mi tutaj o jakąś skomplikowaną diagnostykę i większe naprawy. Myślę raczej o bardziej prostych czynnościach jak instalacja Windowsa, czy drukarki sieciowej, wymiana czy rozbudowa pamięci RAM, usuwanie wirusów i optymalizacja systemu. Jednym słowem wszystko, co osoba odrobinę orientująca się w tej tematyce jest zwykle w stanie wykonać, albo szybko się nauczyć. Dużo osób, zwykle starszych, nie ma o tym zielonego pojęcia i na pewno z chęcią zapłacą za pomoc. Prawdopodobnie najlepszym miejscem, z którego można zacząć jest naprawa i serwis sprzętu znajomych, a następnie zamieszczenie ogłoszenia w prasie lokalnej.
9. Dojazdy do lotniska
Wszyscy od czasu do czasu wozimy kogoś na lotnisko albo jesteśmy wożeni. A co, gdyby zamienić to dorywcze zajęcie w coś bardziej stałego? To chyba nic trudnego, wieziemy klienta po prostu na lotnisko (albo z lotniska) i za tą usługę otrzymujemy pieniądze. Decydując się na ten sposób zarobienia dodatkowych pieniędzy, wiedz, że musisz mieć stosowną licencję (skontaktuj się z lokalnym City Council i sprawdź jak ją zdobyć). Ważną rzeczą jest również stan techniczny naszego samochodu – chyba nie chcemy aby nasi klienci spóźnili się na lot :) Dbajmy więc o nasz pojazd i nie zapomnijmy o wykupieniu jakiegoś dobrego pakietu breakdown cover. Jak się reklamować? Zacznijmy od umieszczenia reklam na samym samochodzie :)
10. Sprzedaż MLM
Dla mało wtajemniczonych, MLM, czyli marketing wielopoziomowy albo sieciowy, to domowy sposób sprzedaży. Mogą to być różne produkty (kosmetyki, zdrowa żywność) i usługi (np. uczestnictwo w klubie podróżniczym) sprzedawane rodzinie, znajomym i wszystkim zainteresowanym. Produkt, który sprzedajemy jest bardzo ważny i o tym za chwilę, ale równie ważna jest sama struktura sprzedaży. Naszym zadaniem, obok samego sprzedawania, jest także zachęcanie do współpracy inne osoby. Jeżeli się zgodzą, będą prowadziły dalszą sprzedaż i rekrutację kolejnych osób. Tworzy się coś na kształt kręgu czy… piramidy i jeżeli osoby, z którymi współpracujemy coś sprzedadzą, to my również na tym zarabiamy. Wiem, że słowo piramida źle się kojarzy i że ten typ działalności nie jest dla każdego, ale znam też osoby, które w ten sposób zarabiają. Aby odnieść sukces musimy przede wszystkim wybrać dobry produkt, w który wierzymy i który rozwiązuje jakieś rzeczywiste problemy ludzi. Musimy również nie dać się zmanipulować, o co w tej branży nie trudno, to znaczy nie dopuścić do sytuacji, w której sami kupujemy produkt i wydajemy pieniądze a nie zarabiamy. Jeżeli ta forma zarabiania pieniędzy kogoś zainteresowała, sprawdźmy w Google lub Youtube 'najlepszy mlm’, 'system mlm’ lub podobne frazy.
Mam nadzieję, że ten artykuł zainspiruje Cię do działania i zarabiania dodatkowych pieniędzy. Pamiętaj, że najlepszy pomysł nie gwarantuje sukcesu bez konsekwentnego działania. Jeżeli cierpisz na brak gotówki a masz trochę energii, którą chesz pozytywnie wykorzystać, wybierz jakiś sposób i … zacznij działać! Wcześniej czy później na pewno osiągniesz jakieś efekty, które będzie można poprawić. Najważniejsze jest, aby w ogóle zacząć :)
31 lipca 2025
Jak zdobyć stypendium lub dofinansowanie na studia w Wielkiej Brytanii?
Wbrew pozorom, stypendia i dofinansowania tzw. granty, to nie tylko opcja dla najlepszych studentów. W Wielkiej Brytanii dostępnych jest wiele programów oferujących realne wsparcie finansowe dla osób z różnych środowisk – również z Polski. Niezależnie od tego, czy mieszkasz w UK, czy dopiero planujesz wyjazd, masz szansę na dofinansowanie z różnych źródeł: od brytyjskiego rządu, przez uniwersytety, aż po organizacje charytatywne i fundacje.
Takie wsparcie może pokryć czesne, koszty życia, podróży, a czasem również zakup książek, sprzętu czy udział w szkoleniach. Co ważne, część programów jest dostępna niezależnie od wieku czy poziomu wykształcenia – liczy się motywacja, cel i dobrze przygotowana aplikacja.
W tym artykule znajdziesz przegląd najważniejszych stypendiów i możliwości dofinansowania, z których mogą skorzystać Polacy w Wielkiej Brytanii. Wyjaśnimy, gdzie ich szukać, jakie są warunki i jak zwiększyć swoje szanse na otrzymanie wsparcia.
Jakie są rodzaje stypendiów i dofinansowań w Wielkiej Brytanii?
Jak już wcześniej wspomniano, wsparcie finansowe dla osób uczących się, studiujących lub rozwijających się zawodowo, może pochodzić od rządu, uczelni albo organizacji charytatywnych. W Wielkiej Brytanii działa wiele programów, z których mogą korzystać także obywatele Polski. Takie wsparcie może pomóc pokryć czesne, koszty utrzymania, podróży, a czasem nawet zakwaterowanie czy materiały do nauki. Najczęściej spotykane formy to:
- Stypendia rządowe – są to programy finansowane bezpośrednio przez brytyjski rząd. Najbardziej znanym przykładem jest Chevening – stypendium na roczne studia magisterskie, które pokrywa pełne czesne, koszty utrzymania, podróży oraz opłaty wizowe. Program jest skierowany do osób z doświadczeniem zawodowym i potencjałem do działania społecznego lub zawodowego;
- Stypendia uczelniane – większość uniwersytetów w UK oferuje własne programy dofinansowania, najczęściej dla osób z dobrymi wynikami w nauce albo z konkretnych krajów. Przykładem jest program GREAT Scholarships, w ramach którego wybrane uczelnie oferują dofinansowanie (najczęściej około £10,000) na studia magisterskie;
- Dofinansowania od fundacji i organizacji charytatywnych – w Wielkiej Brytanii działa również wiele organizacji pozarządowych, które oferują różne formy wsparcia finansowego. Mogą to być jednorazowe zapomogi, pokrycie kosztów książek czy materiałów edukacyjnych, ale także większe dofinansowania dla osób w trudnej sytuacji życiowej lub prowadzących określony projekt edukacyjny.
Jak widać, możliwości jest sporo – warto przyjrzeć się każdej z tych opcji i wybrać taką formę wsparcia, która najlepiej pasuje do Twojej sytuacji i planów.
Chevening – pełne stypendium na studia magisterskie w UK.
Marzysz o studiach magisterskich w Wielkiej Brytanii, a jednocześnie zależy Ci na pełnym wsparciu finansowym? Jeśli tak, warto abyś przyjrzał się programowi Chevening. Program jest finansowany przez brytyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych i przeznaczony dla osób z różnych krajów – w tym również z Polski – które chcą podjąć roczne studia magisterskie w Wielkiej Brytanii.
To, co wyróżnia Chevening, to jego zakres – stypendium pokrywa:
- pełne czesne;
- koszty życia;
- przeloty w obie strony;
- opłatę za wizę;
- oraz dodatkowe wydatki związane z edukacją i integracją w międzynarodowym środowisku.
Program jest skierowany do osób, które mają już za sobą co najmniej dwa lata doświadczenia zawodowego zdobyte po ukończeniu studiów licencjackich (wlicza się w to m.in. praca, praktyki, wolontariat czy działalność społeczna), znają język angielski i mają motywację do działania na rzecz zmian – w swojej branży, środowisku lokalnym lub kraju. Aby aplikować trzeba:
- Być obywatelem kraju lub terytorium kwalifikującego się do programu Chevening;
- Posiadać dyplom ukończenia studiów licencjackich kwalifikujący do podjęcia studiów magisterskich w Wielkiej Brytanii;
- wybrać trzy różne kierunki studiów na brytyjskich uczelniach (przynajmniej jeden z nich musi zostać zaakceptowany);
- Zobowiązać się do powrotu do kraju, którego obywatelstwo wskazano we wniosku, na co najmniej dwa lata po zakończeniu stypendium.
Wnioski można składać co roku, zazwyczaj od września do początku listopada. Cała aplikacja odbywa się online i obejmuje m.in. napisanie czterech krótkich esejów oraz rozmowę kwalifikacyjną. Chevening to nie tylko pomoc finansowa, ale też dostęp do globalnej sieci absolwentów programu, która może otworzyć wiele drzwi zawodowych w przyszłości.
Stypendia uczelniane w UK
Jednym z najbardziej znanych programów stypendialnych dla studentów zagranicznych w Wielkiej Brytanii są GREAT Scholarships. Jest to program współfinansowany przez rząd i wybrane uczelnie, a jego celem jest ułatwienie dostępu do brytyjskiej edukacji studentom zza granicy. Wysokość dofinansowania wynosi zazwyczaj około £10,000 i przeznaczona jest na pokrycie kosztów czesnego na roczne studia magisterskie. Aby móc aplikować, trzeba:
- Złożyć aplikację na studia oraz osobny wniosek o stypendium;
- Mieć obywatelstwo jednego z krajów objętych programem (warto sprawdzić, czy Polska jest aktualnie kwalifikowana);
- Wybrać uczelnię i kierunek objęty programem GREAT;
- Spełniać wymagania danej uczelni – akademickie i językowe.
Każda uczelnia samodzielnie prowadzi rekrutację do programu, więc dokładne terminy i wymagania mogą się różnić. Niestety, Polska nie została uwzględniona w edycji na rok akademicki 2025/26, co oznacza, że polscy kandydaci nie mogą w tym roku aplikować do tego programu.
Na szczęście GREAT Scholarships to nie jedyna opcja na uzyskanie wsparcia finansowego w nauce. Wiele brytyjskich uniwersytetów oferuje własne stypendia dla studentów międzynarodowych – w tym również dla osób z Polski. Dofinansowania mogą obejmować zniżki w opłacie za studia, stypendia oparte na szczególnych wynikach w nauce lub nagrody za zaangażowanie społeczne. Zależnie od instytucji, która Cię interesuje – niektóre uczelnie przyznają stypendia automatycznie, a niektóre wymagają osobnej aplikacji. Aby dowiedzieć się co oferuje Twoja uczelnia należy:
- Odwiedzić stronę uczelni, którą jesteś zainteresowany;
- Poszukać zakładek takich jak „Scholarships”, „Funding for international students” lub „Financial support”;
- Sprawdzić, jakie są warunki przyznania stypendium i czy aplikacja odbywa się automatycznie, czy wymaga osobnego wniosku.
Fundacje i organizacje charytatywne – mniej oczywiste źródła wsparcia finansowego dla studentów.
Często pomijaną opcją wsparcia finansowego dla studentów zagranicznych są fundacje i organizacje charytatywne. Choć nie są tak rozpoznawalne jak rządowe programy, oferują bardzo konkretne wsparcie – szczególnie dla osób, które mają trudności finansowe lub znajdują się w szczególnej sytuacji. Mogą to być jednorazowe granty, dopłaty do kosztów życia, pomoc w zakupie materiałów edukacyjnych czy pokrycie części czesnego.
Choć fundacje oferują zazwyczaj mniejsze kwoty niż duże programy stypendialne, to w praktyce często właśnie one ratują budżet studenta – zwłaszcza na początku studiów lub w czasie nagłych trudności. Przykładem takiej inicjatywy jest Sidney Perry Foundation – niezależna fundacja wspierająca studentów. Fundacja przyznaje niewielkie, ale realne granty osobom, które z powodu sytuacji finansowej mogą mieć trudności z kontynuowaniem nauki. Wsparcie można otrzymać zarówno na studiach licencjackich, jak i magisterskich. Aplikacja wymaga wypełnienia prostego formularza, dołączenia listu motywacyjnego, potwierdzenia dochodów i listu rekomendacyjnego.
Organizacja, na którą warto również zwrócić uwagę jest Turn2us – brytyjski program prowadzący bezpłatną wyszukiwarkę dostępnych grantów i zapomóg. Jedyne, co musisz zrobić, to podać podstawowe informacje na temat swojej sytuacji (miejsce zamieszkania, wiek czy status pobytu) aby uzyskać listę programów wsparcia dostępnych również dla studentów. To szczególnie przydatne narzędzie, jeśli nie wiesz, od czego zacząć szukanie dodatkowego finansowania.
Student Finance – Jak dostać dofinansowanie na studia, jeśli mieszkasz w UK?
Student Finance jest programem rządowym, który może zapewnić Ci wsparcie finansowe jeśli studiujesz w Wielkiej Brytanii. Nie jest to jednak pomoc z której mogą korzystać tylko obywatele tego kraju – jest ona również dostępna dla obywateli Unii Europejskiej, w tym Polaków. Osoby, które chcą ubiegać się o te dofinansowanie muszą zamieszkiwać UK oraz posiadać odpowiedni status imigracyjny, czyli pre-settled lub settled status.
W ramach tego programu możesz ubiegać się o:
- Pożyczkę na czesne (Tuition Fee Loan), która pokrywa pełny koszt studiów i jest przelewana bezpośrednio na uczelnię;
- Pożyczkę na utrzymanie (Maintenance Loan), która wypłacana jest bezpośrednio studentowi na konto – jej wysokość zależy od dochodu gospodarstwa domowego, miejsca zamieszkania i innych czynników;
- Dodatkowe granty i zapomogi, np. dla osób z dziećmi, niepełnosprawnością, czy studiujących wybrane kierunki jak nauczanie.
Aby ubiegać się o Student Finance, należy:
- Mieć status pre-settled lub settled oraz mieszkać w UK przez odpowiedni czas (zwykle co najmniej 3 lata przed rozpoczęciem studiów);
- Być przyjętym na kwalifikujący się kierunek studiów (zazwyczaj studia I lub II stopnia na zatwierdzonej uczelni);
- Wypełnić wniosek online przez stronę rządową.
Wniosek najlepiej złożyć kilka miesięcy przed rozpoczęciem nauki, choć możliwe jest także późniejsze aplikowanie. Co ważne – spłatę pożyczek rozpoczyna się dopiero po zakończeniu studiów i tylko wtedy, gdy dochód przekroczy ustalony próg.
Studiowanie w Wielkiej Brytanii nie musi wiązać się z ogromnymi kosztami – dostępnych jest wiele form wsparcia finansowego, z których mogą korzystać również obywatele Polski. Warto zwrócić uwagę zarówno na programy stypendialne, takie jak Chevening czy Great Scholarships, jak i na te oferowane przez uczelnie, fundacje czy organizacje charytatywne. Osoby, które mieszkają w Wielkiej Brytanii, ale nie posiadają obywatelstwa tego kraju, również mogą liczyć na pomoc ze strony rządu – na przykład za pośrednictwem Student Finance. Jeśli planujesz studia na Wyspach – niezależnie od tego, czy dopiero rozważasz wyjazd, czy już mieszkasz w Wielkiej Brytanii – warto zacząć od sprawdzenia dostępnych możliwości. Nawet niewielka pomoc może realnie odciążyć Twój budżet i ułatwić skupienie się na nauce.
30 lipca 2025
Nieoczywiste kary i mandaty w Wielkiej Brytanii
System przepisów porządkowych w Wielkiej Brytanii jest nie tylko obszerny, ale również zróżnicowany w zależności od regionu, rady miejskiej czy rodzaju miejsca publicznego. Choć większość z nas wie, że za parkowanie w niedozwolonym miejscu czy przekroczenie prędkości grożą mandaty, istnieje również cała grupa kar mniej oczywistych. W efekcie wiele osób – zarówno mieszkańców Wielkiej Brytanii, jak i przyjezdnych – dowiaduje się o ich istnieniu dopiero w momencie, gdy otrzymuje mandat. Dla części z nich przyczyną może być pozornie błahe zachowanie – wystawienie śmieci o niewłaściwej porze, karmienie ptaków w parku czy używanie kadzideł w mieszkaniu. Inne wynikają z lokalnych przepisów, które nie zawsze są jasno oznaczone ani powszechnie znane.
W tym artykule przyglądamy się wybranym przykładom mniej oczywistych wykroczeń i związanych z nimi kar, które obowiązują w różnych częściach Wielkiej Brytanii. Niektóre z nich mogą zaskakiwać, inne wydają się przesadnie surowe – ale wszystkie mają podstawę prawną i bywają egzekwowane w praktyce. Warto je znać, by nie narazić się na niepotrzebne koszty.
Mandaty przy codziennych czynnościach
Wielka Brytania posiada rozbudowany system przepisów lokalnych, które odpowiadają za zachowania w przestrzeni publicznej. Wiele z nich dotyczy codziennych sytuacji, które – choć wydają się niegroźne – mogą skutkować karą finansową. Oto wybrane przykłady:
- wystawianie śmieci w niewłaściwy sposób lub i złej porze – w wielu miastach obowiązują konkretne zasady, które dotyczą tego, gdzie i kiedy można wystawić odpady. Naruszenia mogą obejmować np. zbyt wczesną godzinę wystawienia odpadów, pozostawienie worków w miejscu blokującym chodnik czy niewłaściwa segregacja. Mandat może zostać nałożony na podstawie przepisów o tzw. waste duty of care, wynikających z ustawy o ochronie środowiska i wynosić od £60 do £150;
- uciążliwe zapachy z mieszkań (kadzidła, smażenie, grill) – Jeśli zapach z Twojego mieszkania (np. intensywna woń jedzenia, kadzidła, dym) regularnie przeszkadza sąsiadom, może zostać uznany za tzw. statutory nuisance. W przypadku skargi, rada miejska może wydać wezwanie do usunięcia źródła problemu, a w sytuacji niezastosowania się – obciążyć Cię karą w wysokości do £5,000 (osoba prywatna) lub do £20,000 (firma);
- karmienie ptaków (mew, gołębi, kaczek) w miejscach objętych zakazem – W miejscowościach turystycznych, takich jak Lyme Regis, karmienie ptaków w parkach i na promenadach jest zabronione na mocy Public Spaces Protection Orders (PSPO). Przepisy te mają zapobiegać zanieczyszczeniom i agresywnemu zachowaniu ptaków. Za nieprzestrzeganie tego zakazu możesz zostać zmuszony do zapłaty mandatu do £100.
Nieoczywiste wykroczenia w przestrzeni publicznej
Niektóre zachowania, które w innych krajach lub miastach uchodzą za zupełnie neutralne, a nawet niezauważalne, w Wielkiej Brytanii mogą skutkować formalnym upomnieniem, a w niektórych przypadkach – nałożeniem mandatu. Co istotne, wiele z tych regulacji funkcjonuje w oparciu o lokalne zarządzenia, np. Public Spaces Protection Orders (PSPO), które mogą być wprowadzane i egzekwowane niezależnie przez poszczególne rady miejskie. Warto więc znać lokalne ograniczenia – nie tylko dla świętego spokoju, ale również po to, by nie narazić się na nieprzyjemną (i kosztowną) niespodziankę.
- Bezcelowe przesiadywanie (loitering) – w niektórych dzielnicach miejskich, gdzie znajdują się takie obiekty publiczne jak dworzec kolejowy, galeria handlowa czy port lotniczy, możesz zostać poproszony o opuszczenie tego terenu, jeśli nie masz uzasadnionego powodu, aby tam przebywać. W przypadku odmowy współpracy możliwa jest interwencja służb i kara do £100;
- Jazda rowerem po chodniku (pavement cycling) – Choć wielu rowerzystów wybiera chodnik jako „bezpieczniejszą” alternatywę dla ruchliwej jezdni, zgodnie z Highway Code jest to wykroczenie. Policjant może wystawić fixed penalty notice w wysokości do £50, nawet jeśli nikt nie został poszkodowany;
- Zbyt głośna muzyka lub granie na instrumentach (busking) – w Wielkiej Brytanii występy muzyczne na ulicach są dozwolone, ale często podlegają szczegółowym regulacjom lokalnym. W wielu miastach obowiązują ograniczenia dotyczące czasu trwania występu, miejsca gdzie mogą się odbywać, poziomu głośności czy zakazu używania wzmacniaczy. W przypadku niestosowania się przez artystę do wytycznych, może zostać obciążony mandatem do £100, a w przypadku powtarzających się naruszeń – sprawa może trafić do sądu. Na przykład w Manchesterze obowiązuje szczegółowy kodeks postępowania dla ulicznych muzyków, który precyzuje lokalne zasady i konsekwencje ich łamania.
Nawet jeśli zachowanie wydaje się nieszkodliwe, może zostać potraktowane jako zakłócanie porządku – zwłaszcza gdy dochodzi do niego w miejscu objętym szczególnymi ograniczeniami. Warto więc mieć świadomość, że w Wielkiej Brytanii przestrzeń publiczna rządzi się swoimi, czasem zaskakująco szczegółowymi regułami – a ich zignorowanie może kosztować.
Mandaty za śmiecenie – nawet drobne przedmioty mogą kosztować
W Wielkiej Brytanii zaśmiecanie środowiska jest traktowane poważnie – i nie ogranicza się tylko do oczywistych przypadków, takich jak wyrzucenie butelki czy papierka na ulicę. Prawo obejmuje również wiele codziennych, pozornie nieszkodliwych zachowań, które mogą zostać uznane za wykroczenie, jeśli zanieczyszczają przestrzeń publiczną. W kontekście kar za zaśmiecanie w Wielkiej Brytanii, lokalne władze często rozróżniają różne rodzaje odpadów, które podlegają mandatowi. Najczęściej wyróżnia się:
- zwykłe śmieci – przykładowo opakowania, butelki czy puszki;
- niedopałki papierosów oraz popiół – palacz ma obowiązek całkowitego zgaszenia papierosów przed wyrzuceniem ich do śmieci;
- guma do żucia – również podchodzi pod littering, szczególnie w centrach miast objętych monitoringiem;
- plucie w miejscach publicznych;
- pojedyncze worki z odpadami domowymi pozostawione w niedozwolonym miejscu (np. obok przepełnionego kosza).
Każdy z wymienionych powyżej przypadków może zostać potraktowany jako wykroczenie, za które nakłada się tzw. Fixed Penalty Notice – czyli mandat wystawiany na miejscu. Standardowa wysokość kary za zaśmiecanie wynosi £250, warto jednak wiedzieć, że ta kwota zostanie obniżona do £150, jeśli dokonasz zapłaty w ciągu 10 dni.
Mandaty za niewłaściwe korzystanie z własnej posesji – prywatne, ale jednak publiczne
Choć mogłoby się wydawać, że na własnej posesji obowiązują Cię własne zasady, brytyjskie przepisy jasno wskazują, że to, co robisz w swoim ogródku czy na podjeździe, nie może zakłócać życia sąsiadów ani stwarzać zagrożenia. Oprócz oczywistych zakłóceń, takich jak imprezy czy hałas, oto kilka przykładów sytuacji, które mogą zakończyć się mandatem lub grzywną:
- zbyt mocne oświetlenie ogrody lub podjazdu – w przypadku gdy światło z lamp ogrodowych utrudnia sen i funkcjonowanie sąsiadów, może zostać uznane za tzw. artificial light nuisance;
- zalegające meble, worki lub odpady na własnym podjeździe – może zostać potraktowane jako naruszenie estetyki otoczenia lub zagrożenie otoczenia;
- palenie ognisk lub spalanie resztek ogrodowych – dym, który drażni sąsiadów, utrudnia suszenie prania albo powoduje problemy z oddychaniem;
- głośne urządzenia zewnętrzne (klimatyzatory, pompy ciepła) – jeśli generują hałas, który jest słyszalny w pomieszczeniach sąsiednich nieruchomości (zwłaszcza nocą), mogą zostać uznane za hałas uciążliwy.
W przypadku wspomnianych naruszeń rady brytyjskie zazwyczaj najpierw wydają formalne upomnienie, umożliwiające właścicielowi usunięcie źródła problemu. Jeśli jednak sytuacja się powtarza, nie zostanie rozwiązana w wyznaczonym terminie i osoba tworząca problem nie zastosuje się do zaleceń rady, sprawa może trafić do sądu. W tym przypadku grozi grzywna – często sięgająca £5,000 lub więcej. To pokazuje, że nawet pozornie „domowe” sprawy – światło, dym, hałas czy bałagan na podjeździe – w brytyjskim systemie prawnym mogą mieć bardzo realne konsekwencje finansowe. Szczególnie gdy naruszają komfort życia innych.
Podsumowanie
Choć wiele z tych zachowań byłoby traktowane jako niegrzeczne lub niewłaściwie również poza Wielką Brytanią, w tym kraju grożą realne, formalne kary finansowe – często bez ostrzeżenia. Warto więc nie tylko znać przepisy, ale też zapoznać się i zwracać uwagę na lokalne regulacje, które w Wielkiej Brytanii odgrywają wyjątkowo dużą rolę. W wielu przypadkach o tym, czy dane zachowanie zostanie potraktowane jako wykroczenie, decydują lokalne tabliczki, zarządzenia rady miejskiej czy sezonowe ograniczenia. Brak ich znajomości nie zwalnia z odpowiedzialności – a konsekwencje bywają zaskakująco dotkliwe, nawet jeśli chodzi o tak pozornie błahe sprawy jak zostawienie śmieci obok kubła czy karmienie mew. Dlatego niezależnie od tego, czy mieszkasz w UK na stałe, czy jesteś tu tylko na chwilę, lepiej nie ufać wyłącznie „zdrowemu rozsądkowi”. W Wielkiej Brytanii lepiej sprawdzić dwa razy, niż później tłumaczyć się z mandatu za rzecz, która w innych krajach przeszłaby bez echa.
30 lipca 2025