Odbiegamy nieco od tematyki finansowej. Zgodnie z zapowiedzią w podcaście o powrocie do Polski, dzisiaj wpis z informacjami dla osób, które chcą uzyskać w UK stałą rezydenturę (permanent residence).
Chciałbym od razu poinformować, że nie jestem specjalistą z tego zakresu i przedstawiam tutaj informacje, które zebrałem w ciągu zaledwie kilku godzin. Dlatego proszę traktować niniejszy wpis jedynie jako wstęp to tej tematyki i przed wysłaniem wniosku o rezydencję pozyskać więcej informacji na źródłowych stronach rządowych.
Zacznijmy od wzmianki, że w myśl obowiązującego prawa Polacy i inni obywatele Unii Europejskiej mieszkający w UK nie są zobowiązani do posiadania specjalnego dokumentu potwierdzającego rezydencję. Na mocy wcześniejszych traktatów Unii Europejskiej możemy swobodnie przyjeżdżać do UK i tu pracować. Wystarczy, że mamy podstawowy dokument tożsamości ze swojego ojczystego kraju. Jeśli jakaś instytucja po przyjeździe do UK potrzebuje od nas potwierdzenia adresu, to zwyczajnie przedstawiamy rachunki za media lub brytyjskie prawo jazdy. Osobiście mieszkam w UK od 11 lat, nie mam „stałej rezydentury” i nigdy nie spotkałem się z żadnym problemem wynikającym z tego faktu. Stała rezydentura jest więc tylko opcją, z której wcale nie musimy korzystać.
Sytuacja ta może się jednak zmienić. Na 2017 rok zaplanowano referendum w sprawie członkostwa w Unii Europejskiej i niewykluczone, że Wielka Brytania z niej wystąpi. Nawet jeśli do tego nie dojdzie, Brytyjczycy prawdopodobnie i tak będą negocjować wprowadzenie pewnych zasad ograniczających emigrację, również z państw Unii Europejskiej.
Jeżeli więc ktoś planuje mieszkać w Wielkiej Brytanii na stałe i obawia się ewentualnych problemów z wjazdem do kraju, dostępem do świadczeń czy załatwieniem niektórych formalności (zakup domu?), to może wystąpić o stałą rezydenturę. Dokument taki jest ważny przez 10 lat i potwierdza nasze prawo do bezterminowego przebywania w UK. Po okresie 10 lat można dokument odnowić, natomiast wyjazd z UK na okres 2 i więcej lat unieważnia stałą rezydenturę.
Można co prawda od razu wystąpić o brytyjskie obywatelstwo i po jego uzyskaniu mieć pewność, że nikt nas z kraju nie wyrzuci. Procedura uzyskania obywatelstwa jest jednak i bardziej skomplikowana (zdanie egzaminu Life in the UK, udowodnienie, że znamy język angielski) i droższa (dorosła osoba płaci za obywatelstwo £1,005, dziecko £749 podczas gdy rezydentura kosztuje tylko £65 dla każdej osoby). Nie wszyscy Polacy chcą też zostać Brytyjczykami. Myślę więc, że dla osób, które niepewnie patrzą w przyszłość permanent residence jest dobrą alternatywą. Bez względu na okoliczności, posiadanie dokumentu poświadczającego rezydencję w UK na pewno nam nie zaszkodzi, a być może pomoże.
Warunki
Aby uzyskać stałą rezydenturę musimy spełnić kilka warunków. Szczegółowe informacje dotyczące wszystkich kryteriów dostępne są w formularzu EEA (PR). Ja tutaj, dla naszych potrzeb, zaprezentuję podstawowe wymagania, które spełnia większość Polaków mieszkających w UK. Oto one:
- Stałe przebywanie na terenie UK przez okres 5 lat jako:
- Tzw. ‘qualified person’ z kraju członkowskiego Unii Europejskiej. W czasie 5 lat pobytu musimy albo pracować lub być samo-zatrudnieni (self-employed), samo-wystarczalni (’self-sufficient’, chyba oznacza to, że żyjemy nie pobierając zasiłków), studiować ewentualnie być zarejestrowanym bezrobotnym (jobseeker).
- O stałą rezydenturę mogą się także starać członkowie rodzin 'qualified persons’.
- O rezydenturę mogą się także starać osoby, które pracowały w UK i przeszły na emeryturę, zakończyły aktywność lub pracują za granicą, ale chcą zachować prawo do pobytu w UK oraz członkowie ich rodzin.
- Być osobą o „dobrym charakterze” (ten wymóg nie jest wyraźnie sprecyzowany, ale w formularzu są pytania dotyczące przestępstw i wykroczeń więc można się domyślać, że osoby, które weszły w konflikt z prawem w pewnych okolicznościach nie otrzymają prawa do bezterminowego pobytu).
Jeśli chodzi o pierwszy wymóg nieprzerwanego pobytu przez okres 5 lat, w każdym roku powinniśmy być w UK co najmniej 6 miesięcy. Wyjątkiem są dłuższe wyjazdy, maksymalnie 12 miesięcy, wynikające z ważnych powodów, np. leczenia, urodzenia dziecka albo pracy za granicą.
Koszt
Jak wspomniano, uzyskanie stałej rezydentury kosztuje £65. Kwotę tą musi uiścić każda osoba, która występuje o dokument, przykładowo jeżeli równocześnie występujemy o rezydenturę dla wszystkich członków 4-osobowej rodziny, to musimy zapłacić £230 (4 x £65). Opłatę możemy uiścić na kilka różnych sposobów: dołączając do aplikacji czek, bankers draft, postal order lub informację o karcie kredytowej lub debetowej. Szczegółowe informacje jak zapłacić za rezydenturę znajdują się w formularzu EEA PR (Payment Guidance)
Skąd pobrać formularz?
Formularz możemy pobrać ze strony: Apply for a document certifying permanent residence or permanent residence card: form EEA (PR). Interesujący nad dokument to Application for a document certifying permanent residence or permanent residence card: form EEA (PR), ale tuż pod nim odnajdziemy drugi plik pdf ze wskazówkami jak jak wypełnić formularz (nazywa się EEA(PR): guidance notes). Oczywiście warto zapoznać się i z tym dokumentem.
Jak wypełnić formularz?
Wypełnienie formularza nie jest łatwe dlatego po jego pobraniu powinniśmy szczegółowo zapoznać się z wszystkimi informacjami i wskazówki jak go uzupełnić (sporo z nich odnajdziemy w samym formularzu). Warto również zapoznać się ze wspomnianymi guidance notes, czyli wskazówkami i dodatkowymi informacjami jak to zrobić. Jeżeli nie znamy dobrze języka angielskiego skorzystajmy z pomocy znajomych albo firmy, która zajmuje się sprawami imigracyjnymi i ma stosowną akredytację.
Uwaga, cały formularz jest bardzo długi, ma aż 82 strony. Drukujemy, uzupełniamy i wysyłamy wyłącznie strony, które dotyczą naszej sytuacji. Na pewno będzie to pierwsza strona formularza i dane dotyczące płatności (Payment details). W dalszej kolejności strony o naszej sytuacji i sytuacji członków naszej rodziny (od sekcji Section 1 – Applicant’s details i dalej). Sekcja 3 (Section 3 – About your application) podpowie nam, które części formularza powinniśmy jeszcze uzupełnić. Wypełniamy jeden formularz dla całej rodziny a nie formularze indywidualne.
Po wydrukowaniu potrzebnych sekcji formularza uzupełniamy je czarnym kolorem i drukowanymi literami. Starajmy się wypełnić wszystko czytelnie, nie zapominajmy o odstępach pomiędzy wyrazami i sekcjami. Staranne wypełnienie formularza zwiększy nasze szanse, że zostanie on zaakceptowany.
Obok samego dokumentu będziemy musieli również dołączyć zdjęcia (2 zdjęcia takie same jak do paszportu, podpisane z tyłu, umieszczone w małej kopercie i przypięte do formularza), dokument poświadczający naszą tożsamość i narodowość (paszport, dowód osobisty), dokument, które mogą poświadczyć związki w rodzinie (akty urodzenia, małżeństwa, itp). To nie wszystko :) Musimy również poświadczyć fakt bycia zatrudnionym (certyfikaty P60, listy od pracodawców), samo-zatrudnionym (poświadczenie odprowadzania składek NI, faktury, wyciągi z kont bankowych, itp), studentem (listy z uczelni), bezrobotnym (list z biura pracy). Informacje na temat dokumentów, które należy dołączyć do formularza znajdują się w „Section 18 – Documents and evidence”.
Gdzie wysłać formularz?
Wypełniony formularz wraz ze wszystkim dodatkowymi dokumentami należy wysłać na adres:
Home Office – EEA applications
PO Box 590
Durham
DH99 1AD
Ponieważ jest to ważna przesyłka, warto wysłać ją przy użyciu Royal Mail special lub recorded delivery. Przed wysłaniem zgłoszenia sprawdźmy, czy zawiera wszystkie informacje i dodatkowe dokumenty (zdjęcia, paszporty, dowody tożsamości, akty urodzenia, akty małżeństwa, itp.). Nie zapomnijmy podpisać formularza :)
Jeżeli wszystko poszło po naszej myśli, to po kilku tygodniach otrzymamy dokument poświadczający rezydencję. W razie problemów natomiast zostaniemy poproszeni o uzupełnienie informacji lub nową dokumentację. Wnioski od osób, które nie spełniają wymagań zostaną odrzucone.
Pytania i odpowiedzi
Czy mogę ubiegać się o rezydenturę jeżeli nie mam WRS?
Jeżeli ktoś przebywa w UK ostatnich 5 lat i spełnia pozostałe warunki, to brak certyfikatu Worker Registration Scheme nie powinien być przeszkodą w zdobyciu stałej rezydentury. Taką informację uzyskałem w trakcie rozmowy telefonicznej z pracownikiem UK Visas and Immigration. WRS zniesiono 30 kwietnia 2011 a więc ponad 5 lat temu. Oznacza to, że przez ostatnie 5 lat nie było obowiązku posiadania certyfikatu więc nie ma większego znaczenia czy go mamy czy nie. Wypełniając aplikację należy podać prawdziwą datę przyjazdu do UK ale udokumentować nieprzerwany pobyt w UK z ostatnich 5 lat, kiedy WRS już nie obowiązywał.
Nie pamiętam dokładnych dat wszystkich wyjazdów z UK. Co mam wpisać?
Pewnym rozwiązaniem tego problemu może być sprawdzenie skrzynki mailowej, gdzie być może odnajdziemy potwierdzenia lotów, przepraw promowych, wczasów, wakacji z datami wyjazdów. Jeżeli nie uda się ustalić tego w ten sposób, nie mamy innego wyjścia jak podanie informacji o wyjazdach, które pamiętamy z przybliżonymi datami. Zadaniem ubiegającego się o rezydenturę jest udowodnienie nieprzerwanego 5-letniego pobytu w UK także skupmy się na ostatnich 5 latach i podajmy przybliżone daty.
Mam nadzieję, że informacje tu zawarte okażą się przydatne i pomogą w zdobyciu stałej rezydentury. Jeżeli coś nie jest jasne, zachęcam do zadawania pytań w sekcji komentarze. Postaram się odpowiedzieć na każde pytanie ale liczę również na pomoc bardziej zorientowanych w temacie czytelników.
